Een gezonde kudde koeien werd in een jaar tijd gereduceerd tot een vermagerde en hongerige veestapel. Het is het gevolg van een conflict tussen hun eigenaar en de afdeling bijzonder beheer van ING. Een bank die nota bene deze week werd uitgeroepen tot meest duurzame in zijn soort.
De melkkoeien bij boer Erik Reintjes staan in grote open stallen rustig hooi en stro te eten. Op het eerste gezicht lijkt er weinig aan de hand. Maar de hoeven van een deel van de koeien zijn tijden niet bekapt en veel te lang gegroeid. Zo’n tachtig stuks jongvee staat in stallen waar ze in de loop van de weken te groot voor zijn geworden, maar ze kunnen niet verplaatst worden naar een ruimere stal verderop. Omdat de transportwagen kapot is. Net als de trekker.
Reintjes is een Nederlandse boer met zo’n 2500 koeien verspreid over meerdere locaties in Duitsland. De mensen die dagelijks met zijn koeien omgaan zijn de wanhoop nabij. ‘Het is treurig,’ zegt een dierenarts die de boerderij al jarenlang kent. ‘Vroeger waren er relatief weinig problemen bij Reintjes.’ Maar die tijden zijn voorbij sinds Reintjes vorig jaar bij de afdeling bijzonder beheer van ING belandde. De boer verloor steeds meer de controle over de boerderij vanaf het moment dat ING, en later de bewindvoerder, de touwtjes steviger in handen namen.
De boer en zijn medewerkers moesten met lede ogen aanzien hoe het lot van de koeien in handen kwam van mensen die meer verstand hebben van spreadsheets dan van boeren. Dat ging niet alleen ten koste van de financiële gezondheid van het bedrijf, maar ook ten koste van de fysieke gesteldheid van de levende have. Zozeer dat het Duitse Veterinäramt dreigde in te grijpen. Wrang en opmerkelijk, want deze week werd ING nog door Dow Jones uitgeroepen tot de meest duurzame bank in zijn categorie.
Honger
Wat ging er mis met boer Reintjes? In de kern is het een financieel gezond bedrijf, zegt Sachwalter (een soort bewindvoerder) Hubertus Freiherr von Erffa. Hij werd in mei verantwoordelijk voor de boerderij nadat Reintjes surséance van betaling had aangevraagd. Het ging volgens Von Erffa mis toen de bouw van een nieuwe stal vertraging opliep en de bouwer een rechtszaak aanspande. De kosten rond de bouw namen toe, terwijl de extra inkomsten die de stal moest opleveren langer op zich lieten wachten. De onzekerheid rond het bedrijf nam toe en de bodem van de kas kwam in zicht. En zo belandde Reintjes’ boerenbedrijf in een dodelijke spiraal.
Huisbankier ING plaatste Reintjes vorig jaar bij Bijzonder Beheer, de gevreesde afdeling van de bank die de slechte kredieten onder haar hoede heeft. De laatste tijd komen er steeds meer klachten naar buiten over de afdelingen bijzonder beheer van de banken. Vorige week kondigde toezichthouder AFM een onderzoek aan naar de praktijken van deze ‘intensive care’-afdeling van de banken. Op dit moment zit zo’n 20 tot 25 procent van de MKB’ers met een lening bij bijzonder beheer.
Ook bij Reintjes had het ‘bijzonder beheer’ van zijn bank onvoorziene en – in de geval letterlijk – pijnlijke gevolgen. ING draaide de financiële duimschroeven aan, waardoor de boer inteerde op zijn voedselvoorraad. Slechts mondjesmaat werd nieuw eten aangevoerd. De koeien kregen vanaf maart nauwelijks meer te eten dan maïs en stro.
Gevolg: de dieren vermagerden vanaf maart dit jaar sterk, de melkproductie holde achteruit, honderden koeien moesten naar de slacht en er werden enkele mismaakte kalfjes geboren. Op het dieptepunt begin mei, werd de kudde bijna in beslag genomen door de Duitse toezichthouder op het dierenwelzijn. Sindsdien verbeterde de situatie weer, maar het personeel ziet de laatste weken de voedseltekorten weer terugkomen en de melkproductie begint alweer te dalen.
Normaal gesproken krijgen melkkoeien naast hooi en gras ook nog een portie mineralen, vetten en krachtvoer, maar dat zat er voor de koeien van Reintjes niet meer in. ‘Als een topsporter die op water en brood moet leven,’ omschrijft een betrokkene de situatie. ‘De melkproductie halveerde in die tijd van 35 liter naar 17 liter.’
Uit armoede begonnen de koeien de kunststofvulling van hun matrassen op te eten. Volgens een dierenarts die de boerderij goed kent, waren de dieren op de boerderij altijd relatief gezond. Reintjes’ koeien werden relatief oud. De gemiddelde leeftijd was zes jaar, terwijl in Nederland het gemiddelde op ongeveer vier jaar ligt. Het jaar bijzonder beheer haalt een streep door die statistieken. Honderden koeien werden naar de slacht gebracht, een deel van het vermagerde jongvee werd verkocht aan andere boeren waardoor de ooit productieve veestapel met zo’n 40 procent slonk.
Maar niet alleen het voer is een probleem. Er was ook geen geld meer om de mest op te halen en de kadavers bleven soms lang aan de weg liggen, zo herinneren medewerkers zich. De gierkelders werden extra onder druk gezet doordat een deel van de melkvoorraad daarin moet worden geloosd, omdat deze niet meer verkoopbaar bleek door de slechte voeding van de koeien.
via Follow the Money.
