Bijna niemand beseft dat centrale banken de grootste kredietbubbel aller tijden hebben opgeblazen door hun kwantitatieve geldverruiming en renteverlaging. Wanneer wij leven op een bubbel met de laagste rente ooit in de geschiedenis en de balansen van centrale banken een record lengte hebben dan is er wel degelijk iets groots op komst als de grootste bubbel ooit gaat leeg lopen.
Je kunt niet eeuwig een (mondiale) economie kunstmatig met stimulerende middelen aan de praat houden. Als een verslaafde niet afkickt dan sterft hij op gegeven moment in zijn eigen roes. Nog een beetje bij verstand zal ooit het besef doordringen dat afkicken de enige redding kan zijn.
(Oorspronkelijk verschenen op biflatie.nl)
En afkicken is altijd pijnlijk. Deze beeldspraak geldt nu precies voor de mondiale economie. Wereldwijd zijn we aan de stimulerende middelen verslaafd geraakt.
Wat wil je, als geld bijna voor niets wordt aangeboden. Als de benzineprijzen dalen zijn we ook geneigd meer kilometers te maken. Wanneer de brandstof schaars wordt gaan we minder rijden en moeten sommigen zelfs hun voertuig drukken om bij de pomp te komen. Het is duidelijk waar ik heen wil. Nou ja, met tegenzin natuurlijk. Met een nuchtere blik kijkend naar de huidige situatie kan het niet anders dan dat de lang verwachte en door velen voorspelde recessie(depressie?) weldra aanbreekt.
Ik struin momenteel heel het internet af op zoek naar analyses van onafhankelijke economisch analisten en beursexperts en ben beslist niet vrolijk gestemd bij hetgeen deze lieden durven te voorspellen. Duidelijk onderbouwd en geargumenteerd.
Wie koopt er straks nog staatsleningen
Hoe een recessie zich zal voltrekken is nooit gedetailleerd in te schatten. Dat is sterk afhankelijk van hoe beleidsmakers reageren. Al of niet in paniek. Ik denk dat uiteindelijk de onvrede onder het volk een flinke stempel zal drukken op de noodzakelijke maatregelen. Overheden willen het volk koest houden en zullen hun begrotingen gierend uit de klauw moeten laten lopen. Maar hoe? Nog meer lenen op de kapitaalmarkt?
Wie koopt er straks nog staatsleningen wanneer blijkt dat overheden door te grote schuld en dalend BBP niet meer in staat zijn om de rente- en aflossingsverplichtingen na te komen. Binnen de EU zullen Italië en Griekenland voorop voorstellen om hun staatsschulden deels kwijt te schelden. En dan slaat het gekibbel van nu om naar een stevige ruzie tussen de verschillende lidstaten binnen de EU.
Grote kans dat bijvoorbeeld Duitsland en Nederland er uit stappen wanneer er verschuivingen hebben plaats gevonden na plotseling opgetreden tussentijdse verkiezingen. Populistische partijen grijpen de macht en ontmantelen de EU.
Hoe snel dit allemaal gaat is afhankelijk van de onvrede onder het volk.
Doemscenario voor de schatkist
Onvrede kan een snelle vlucht nemen als op gegeven moment de negatieve spiraal vanuit de financiële markten overslaat naar de reële economie. De beloften van macron en Rutte dat het besteedbaar inkomen van de middenklasse omhoog gaat zou als sneeuw voor de zon kunnen verdwijnen.
Belastinginkomsten dalen dramatisch als de winsten en omzetten van bedrijven en winkels inzakken doordat van schrik iedereen op de rem gaat staan. Vennootschapsbelasting en omzetbelasting, ondanks hogere (lage) btw-tarief brengen dan miljarden minder in het laatje.
De inkomstenbelasting is sowieso lager per 1 januari en zal verderop in het jaar nog minder in de schatkist laten vloeien wanneer banenverlies door faillissementen en reorganisaties in beeld komen. Een compleet doemscenario voor de schatkist. Maar dan ook voor de regering en uiteindelijk voor de samenleving. Een afbraak van de verzorgingsstaat wordt in gang gezet en de straten lopen vol met gele hesjes. Geen leuke vooruitzichten.
Eendracht maakt kracht
Als we een echte economische inzinking tegemoet gaan dan is het niet moeilijk om in grote lijnen een macro-economische voorspelling te doen. Hoe dit zich micro-economisch voltrekt is een kwestie van gelaten afwachten. Het is hopen dat ondanks alles de overheid de controle weet te bewaren want op anarchie zit een democratische rechtsstaat beslist niet te wachten.
De beste leiders zijn dan diegenen die het volk bewust weten te maken dat een totale omslag absoluut noodzakelijk is. Een omslag naar een economie gebouwd op zelfredzaamheid in plaats van kunstmatige groei gestimuleerd door overheid en centrale banken. Individualisme moet om naar collectivisme. Met z'n allen de schouders er onder. Om je heen kijken waar hulp nodig is. Niet jankerig omhoog kijken naar de overheid want die is de komende jaren niet thuis.
Het geld is op. Eendracht maakt kracht. Helaas zie ik momenteel in den haag geen politici die in staat zijn om als de grote leider naar voren te treden en het volk weten te leiden met de boodschap dat het allemaal radicaal anders moet.
Ach, misschien valt het allemaal nog mee en blijven we gewoon doormodderen. Dat is namelijk wat er gebeurt als er geen stringente maatregelen worden genomen.
Maar ja, als de motor er mee stopt dan is drukken geen blijvende oplossing. Een flinke reparatie zal zeker wat kosten voordat ie weer loopt.