Schokkende bekentenis van de baas van de Rekenkamer in Elsevier. Van de helft van de uitgaven van de overheid is niet te achterhalen waaraan die wordt besteed. Arno Visser bepleit meer inzicht. Misschien is een revolutie wel effectiever. Misschien is het tijd voor een opstandig theefeestje.
Weet u nog? De Amerikaanse revolutie? Die begon omdat de Engelse kolonisten belasting wilde invoeren, maar de Amerikaanse bevolking daarover niets mocht zeggen. De kreet ‘No taxation without representation’ werd toen geboren. Hoe is de situatie in de lage landen anno 2017? Die wijkt daar niet veel van af. De helft van het geld dat we besteden aan collectieve uitgaven komt terecht bij clubjes, instellingen en groeperingen die nimmer verantwoording hoeven af te leggen over hun uitgaven. Tijd voor een revolutie. Tijd voor controle over onze centen.
Arno Visser, de baas van de Rekenkamer, is nog vrij rustig, maar je voelt zijn woede. De beste passages (Blendle-link).
Het onderwijs kreeg 2,2 miljard extra. Waar is het gebleven? We weten het niet!
Visser daarover: ‘De Algemene Rekenkamer, die een deelonderzoek hiervoor uitvoerde, concludeerde indertijd: hoewel Kamer en kabinet hadden afgesproken dat de onderwijsvernieuwingen budgettair neutraal zouden worden ingevoerd, bleken ze tussen 1990 en 2007 2,2 miljard extra te hebben gekost. Hoe scholen dat geld hadden benut, was niet te achterhalen. Wat als de volksvertegenwoordiging tóch wil weten of extra budget voor het onderwijs rendeert? De Algemene Rekenkamer onderzocht in 2015 wat er was gebeurd met de 1,2 miljard euro extra voor de professionalisering van leraren in het primair en voortgezet onderwijs. Conclusie: het is onbekend hoeveel extra geld schoolbesturen daadwerkelijk aan de professionalisering van leraren besteedden. Evenmin is vast te stellen welk effect dat had op de onderwijskwaliteit.’
Maar het is bij de hele overheid, om met Cruijff te spreken, budgettaire geitenkaas.
Visser. ‘Dit democratisch gebrek aan inzicht raakt niet alleen het onderwijs. Probeer er achter te komen wat de meerwaarde is van innovatiesubsidies van Economische Zaken voor het bedrijfsleven, of de financiële middelen die Sociale Zaken en Werkgelegenheid uittrekt voor de begeleiding van oudere werklozen, of de reorganisatie van de politie door Veiligheid en Justitie: het is bijkans onmogelijk om te bepalen of er met het geld zinnig, zuinig en zorgvuldig is omgegaan – om maar een paar voorbeelden te noemen. En ook de 11 miljard euro die in 2015 van het Rijk naar gemeenten werden overgeheveld, zijn niet gepaard gegaan met democratische spelregels die helpen besteding publiek inzichtelijk te maken.’
Ja, dat is idioot. Vindt ook Visser.
‘Dat is zorgelijk, want het gaat over veel geld. De collectieve uitgaven bedragen zo’n 300 miljard euro per jaar. Meer dan de helft van de in Den Haag geïnde euro’s wordt elders uitgegeven en verantwoord. Door provincies en gemeenten, maar ook door organisaties als het UWV, Staatsbosbeheer, zorginstellingen en subsidie ontvangende vennootschappen als ProRail en NS. De relatie tussen innen, betalen en genieten is dus nauwelijks te leggen en de euro is zo onnavolgbaar geworden. Wie heeft er dan nog grip? Wie vertrouwt erop dat het vanzelf wel goed gaat? Gebrek aan inzicht is toch nooit basis voor vertrouwen?’
Conclusie: dit kan niet langer.
‘Zo zijn we in 2017 op een punt aanbeland waar geen democratisch gekozen instituut nog een totaalbeeld heeft, de publieke geldstromen kan volgen en er relevante informatie voor terug krijgt. Tot wie moet de belastingbetaler zich wenden met de vraag waarom die ozb-verhoging nodig is? En al die gemeenten, provincies, scholen en ziekenhuizen kunnen nauwelijks van elkaar leren: er is geen harmonisatie die op systematische wijze inzicht in prestaties en effecten van publieke middelen creëert. Niemand spreekt dezelfde taal, ieder doet het op zijn eigen manier. Taxation is gebleven, representation is stap voor stap uit het zicht verdwenen. Daarmee is een burgerrecht uit het zicht verdwenen. En ontbreekt relevant inzicht dat de volksvertegenwoordiger kan delen met zijn achterban.’
‘En dus moet het ook gaan over taxation en representation – maar dan niet alleen op centraal niveau, maar ook op provinciaal en lokaal niveau. Want daarachter zit de vraag of we willen worden geregeerd door rekenkundige modellen of door volksvertegenwoordigers. Het budgetrecht van de volksvertegenwoordiging immers waarmee het allemaal begon, en waar het nog steeds allemaal om draait. No taxation without representation!’
Visser wil geen revolutie, maar meer inzicht in data. Prima en goed bedoeld, maar een paar hooivorken naar het Binnenhof heeft misschien toch iets meer effect. In Boston lukt het wel om het volk weer iets te zeggen te laten krijgen over hun eigen geld nadat de Britse bezetter de belasting op Amerikaanse thee verhoogde. Het is maar een idee hè.
JDreport.com publiceert verhalen uit een flink aantal andere "onafhankelijke" nieuwsbronnen, blogs en wat al niet meer.
De meningen in dit artikel zijn van de bron en weerspiegelen niet JDreport.com.
Wanneer je voor de eerste keer inlogt met een Social Login-knop, verzamelen wij van je account openbare profielinformatie gedeeld door de Social login provider, op basis van je privacy-instellingen. We krijgen ook je e-mailadres om automatisch een account voor je aan te maken op onze site. Zodra je account is aangemaakt, ben je ingelogd op dit account.
Niet akkoordAkkoord
Maak verbinding met
Ik sta toe om een account aan te maken
Wanneer je voor de eerste keer inlogt met een Social Login-knop, verzamelen wij van je account openbare profielinformatie gedeeld door de Social login provider, op basis van je privacy-instellingen. We krijgen ook je e-mailadres om automatisch een account voor je aan te maken op onze site. Zodra je account is aangemaakt, ben je ingelogd op dit account.
