Hoe druk je een wet door die door de meerderheid niet wordt gewenst? Je kunt kiezen. Er zijn allerlei mogelijkheden, maar hele bekende tactieken zijn om gebruik te maken van verwarring, afleiding, vermoeidheid en tijdsdruk. Omgeef de wet met een hoop onduidelijkheid en zorg ervoor dat er weinig tijd is voor reflectie, serieuze studie en debat.
Wet ter oprichting van de FED
Beroemd is de wet ter oprichting van de FED, de Amerikaanse Centrale Bank. Die werd op 23 december 1913 in stemming gebracht op het moment dat veel congresleden al naar huis waren om kerst te vieren en anderen hun hoofd er ook al niet meer helemaal bij hadden. Bovendien had de wet een misleidende naam gekregen.
Een aantal bankiers had het plan op gevat om in de VS een Centrale Bank op te richten naar Europees model. Ze wisten echter dat de bevolking hier fel tegen gekant zou zijn. Om hun plan te verhullen bedachten ze de naam Federal Reserve.
De wet wordt aangenomen zonder dat er een serieus debat heeft plaats gevonden. Daar had op dat moment niemand zin meer in en er was ook helemaal geen tijd voor: de kerstvakantie stond immers voor de deur.
Iets soortgelijks zien we nu gebeuren in de Nederlandse politiek. Jan Nagel, Eerste Kamerlid van de 50PLUS Partij waarschuwde er eind vorige week al voor: de planning voor de vergaderingen in de Eerste Kamer in de week voor kerst zat bomvol.
De Eerste Kamer vergadert komende week extra op maandag tot 01.00 uur ’s nachts. De volgende ochtend wordt de vergadering om 09.00 uur hervat. Op dinsdag wordt er volgens planning van 09.00 uur vergaderd tot 02.15 uur op woensdag: meer dan 17 uur.
Na aftrek van de geplande pauzes is dat een netto vergadertijd van 15.35 uur. Kamerleden van éénmansfracties moeten dit dus onafgebroken kunnen volgen omdat direct daarna de stemmingen plaats vinden en niet een week later zoals gewoonlijk.
Maar kennelijk vinden dit soort praktijken nog steeds plaats.
Zorgwet
Een van de wetten die er deze week perse doorheen moest was de Zorgwet van Edith Schippers. De vrije artsenkeuze stond op het spel. Tot verrassing van velen stemden drie PvdA –senatoren tegen. Het kabinet was in paniek: crisisberaad. Al snel werd een oplossing gevonden: de wet werd een beetje aangepast, de drie dissidenten moesten op het matje komen. Bij een tweede poging zou de wet wel geaccepteerd worden door de Senaat toch? en zo niet, geen nood. Samson en Rutte gaven te kennen dat in dat geval een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) ingezet zal worden.
Zo’n AMvB is een uitwerking van een wet waarvoor geen instemming van de Tweede en Eerste Kamer nodig is.
Da’s makkelijk. Voor een AMvB is het hele omslachtige gedoe in de Tweede en Eerste Kamer helemaal niet nodig. Dit gaat een stuk sneller en makkelijker. Wat een vondst. Dat op hetzelfde moment totaal en volledig afscheid wordt genomen van onze democratische beginselen…., ach daar malen we niet om.
Gelukkig zijn een paar mensen blijkbaar plotseling wakker geworden. Ze ruiken onraad.
D66, ChristenUnie en SGP stemmen niet voor de aangepaste zorgwet van minister Schippers, als boven de markt blijft hangen dat de wet na een nieuwe afwijzing in de Eerste Kamer via een list alsnog kan worden aangenomen. ‘Op het punt van het staatsrecht moet klare wijn worden geschonken.’
De bijsluiter Zorgwet moet wat Pechtold, Slob en Van der Staaij betreft van tafel. Prettige kerstdagen, we kunnen ontspannen, we lijken voorlopig gered.
Maar ik vertrouw het nog niet helemaal. Dat ons kabinet überhaupt op dit onzalige idee kwam,
Lees verder via Lang Leve Europa!.
