In 2017 waren er ruim 200.000 patiënten die langdurig opioïden gebruiken. Opioïden zijn zeer sterke pijnstillers. Het totaal aantal gebruikers nam toe van 650.000 in 2010 naar ruim 1 miljoen in 2017, een stijging van 55%. Dit werd met name veroorzaakt door een verviervoudiging van het gebruik van oxycodon.
In Europa neemt Nederland, van landen met het hoogste opioïdgebruik, met plek 9 een prominente plaats in als grootgebruiker. Dit alles blijkt uit wetenschappelijk onderzoek van Zorgverzekeraars Nederland (ZN), in samenwerking met onder meer Vektis Intelligence, dat vandaag is gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.
Petra van Holst, algemeen directeur van ZN: “Wij vinden het belangrijk om bij te dragen aan deze actuele, maatschappelijke discussie. Ons onderzoek geeft een totaalbeeld over de afgelopen jaren. We hebben het uitgevoerd omdat onduidelijk was hoe het nou écht zit met het gebruik en voorschrijfgedrag van deze sterke pijnstillers in ons land.”
Door een beperkt inzicht in cijfers en details was het voor artsen en beleidsmakers tot nu toe niet duidelijk of en zo ja, in welke mate opioïdgebruik in Nederland problematisch is. Het doel van het onderzoek was om op basis van declaratiegegevens van zorgverzekeraars vast te stellen hoe het totale gebruik aan opioïden in Nederland zich in de periode van 2010 tot 2017 heeft ontwikkeld.
Het onderzoek geeft inzicht in lang- versus kortdurend gebruik, of het gebruik leeftijd- en geslachtsafhankelijk is en wie de voorschrijvers zijn.
Langdurig gebruik opioïden neemt toe
In 2010 waren er 135.000 patiënten die langdurig opioïden gebruikten, in 2017 was dit toegenomen tot meer dan 200.000. De verhouding tussen kort- en langdurend gebruik bleef in de periode 2010-2017 gelijk. Langdurige gebruikers van opioïden waren met name te vinden in een aantal grensgebieden in het noorden en zuiden van ons land.
Vrouwen en ouderen gebruikten vaker opioïden
Het onderzoek laat zien dat 60% van de opioïdgebruikers vrouwen zijn en 40% mannen. Daarnaast is te zien dat ouderen vaker opioïden gebruikten dan jongeren. In de leeftijdscategorie 85+ had in 2017 bijna 1 op de 5 verzekerden minstens 1 voorschrift voor een opioïd. In de leeftijdscategorie 18-55 jaar gebruikte 1 op de 20 verzekerden een opioïd. Het percentage opioïdgebruikers van de totale bevolking nam toe van 3,9% in 2010 tot 5,8% in 2017.
Meeste voorschriften door huisartsen en grote toename specialisten
Opioïden werden veruit het meest voorgeschreven door huisartsen. In 2017 schreven huisartsen 82% van de opioïden en 74% van de oxycodon voor. De hoeveelheid oxycodon die door medisch specialisten, vooral (orthopedisch) chirurgenen internisten, werd voorgeschreven steeg in de periode 2010-2017 van 2,8% naar 14,2%. Zorgverzekeraar VGZ deed onderzoek onder haar eigen verzekerden naar het voorschrijfgedrag van het eerste recept door artsen.
Toename aantal doden
Het aantal doden door het gebruik van zware pijnstillers, zoals oxycodon, is flink opgelopen. Het gaat om 220 doden in 2017. Dat is een stijging van bijna 50 procent sinds 2013. Dit blijkt uit nieuw onderzoek dat RTL Nieuws heeft ingezien. Het is voor het eerst dat hier Nederlandse cijfers over zijn.
“Het is een forse stijging,” zegt Albert Dahan, één van de onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum. “En dan hebben we de cijfers van 2018 en 2019 nog niet eens mee kunnen nemen, want die zijn er nog niet. Maar ik ga er vanuit dat het nu nog meer is.”
Samen met Universiteit Utrecht onderzocht Dahan pijnstillers in de groep ‘opioïden’. Naast het aantal doden is ook het aantal ziekenhuisopnames door zware pijnstillers toegenomen. In 2017 ging het om 2200 opnames.
Lees verder bij de bron: ggznieuws.nl
