Tienduizenden Nederlanders met financiële problemen krijgen niet de hulp die ze nodig hebben. Ze kloppen tevergeefs aan bij gemeenten voor professionele schuldhulp. Die laten alleen mensen toe die aan strenge criteria voldoen, blijkt uit onderzoek van de Hogeschool Utrecht. Staatssecretaris Klijnsma noemt de situatie onverteerbaar.
Vrijwel alle gemeenten hanteren dergelijke “algemene uitsluitingsgronden”. Onder anderen mensen die in een echtscheiding zitten, een huurschuld hebben, een eigen woning bezitten of hun administratie niet op orde hebben, vallen buiten de boot.
Een op de zes
Hulpverleners bij onder meer jeugdzorg, verslavingszorg, ggz en reclassering klagen dat hun cliënten nauwelijks toegang krijgen tot gemeentelijke schuldhulpverlening. Het is moeilijk om iemand te helpen, zeggen ze, als de financiële problemen niet eerst serieus worden aangepakt.
Schulden veroorzaken stress en een “vernauwde blik” op andere problemen. Zolang de geldproblemen aanhouden, blijkt het vrijwel onmogelijk om grondig te werken aan een moeilijke gezinssituatie, een verslaving, werkloosheid of psychische problemen.
Ongeveer een op de zes huishoudens in Nederland heeft financiële problemen. Bij ruim 800.000 Nederlanders zijn de problemen zo groot, dat ze er zelf niet uit kunnen komen.
‘Niet de bedoeling'
Staatssecretaris Klijnsma (pvda) van Sociale Zaken vindt het onverteerbaar dat gemeenten mensen met financiële problemen de toegang tot schuldhulp ontzeggen, zonder dat naar de individuele omstandigheden wordt gekeken.
Volgens de staatssecretaris moet iedereen die bij de gemeente aanklopt individueel worden bejegend. Als dat niet gebeurt, adviseert Klijnsma gedupeerden om naar de gemeenteraad of de ombudsman te stappen. “Maar ik hoop dat het zover niet hoeft te komen.”
Opmerkelijk
De kritiek van Klijnsma op gemeenten is opmerkelijk. In de decentralisatie van zorgtaken krijgen gemeenten veel ruimte van de landelijke overheid om eigen sociaal beleid te formuleren.
Veel gemeenten kiezen voor hulpverlening door multidisciplinaire wijkteams. Gespecialiseerde schuldhulp maakt daar niet altijd deel van uit. Financiële problemen komen daardoor vaak op het bordje te liggen van andere hulpverleners. “Maar de kennis die je er voor nodig hebt, is heel specifiek,” zegt Joke de Kock van de branchevereniging voor schuldhulp NVVK.
“Het gaat om juridische kennis, fiscale kennis, kennis rondom schuldeisers en financiële regelingen. Heel veel hulpverleners die zich bezighouden met gezondheidsproblemen of relatieproblemen, hebben die kennis niet. Zo raken mensen van de regen in de drup, ondanks alle goede bedoelingen.”