Het geleidelijke einde van het beleid van kwantitatieve verruiming (expansief monetair beleid met de facto nulrentetarieven) kan leiden tot een crash op de oververhitte financiële markten met aanzienlijke gevolgen.
De herfst zal waarschijnlijk erg oncomfortabel zijn op de aandelenmarkten.
door Michael Brückner
Er zijn zogenaamde aandelenkoersen, waarvan men de betekenis kan betwisten, maar die vaak worden aangehaald. En vooral door de moderators van de tv-beurzen. Een van deze vermeende wijsheid luidt: “Politieke uitwisselingen hebben korte benen.” Met andere woorden, de actoren op de financiële markten reageren – of in het geheel niet – op politieke veranderingen alleen op de korte termijn en keren dan snel terug naar de agenda.
Dit is alleen waar in zoverre dat een verandering van regering of nieuw personeel aan de top van de regering hooguit enkele uren of dagen voor moord biedt. Met andere woorden, de markten zullen niet instorten als bijvoorbeeld angela merkel ons eindelijk van haar kanselarij bevrijdt.
Politieke effectenbeurzen kunnen echter zeer lange benen hebben als er niet alleen kortetermijn- maar permanente veranderingen achter zitten. De vorming van een regering in Italië was bijvoorbeeld geenszins een opwelling van het land dat bekend staat om zijn politieke volatiliteit. Het was eerder het resultaat van de migrantencrisis, die bijzonder dramatisch wordt waargenomen door Italië als een mediterraan land en dus als de “toegang tot Europa”.
En de successen van die partijen in de eu die in de reguliere politieke partijen en media ‘populistisch' worden genoemd, zijn net zo weinig ongevallen aan het werk als de Brexit. Het zijn veeleer symptomen van een diepgaand proces van sociale verandering, dat de heersende stroming en het politiek correctieve oligopolie terecht moeten vrezen. Een veranderingsproces dat ook een directe impact heeft op de financiële markten, omdat de personen en belangengroepen die daar optreden ook tot dit oligopolie behoren of er dicht bij zijn.
Als er in dit opzicht blijvende veranderingen zijn, zullen de politieke aandelenbeurzen inderdaad zeer lange benen hebben.
De crash werd alleen uitgesteld
Een van de bergingen van het systeem was bijvoorbeeld de nul- en negatieve rentetarieven van de ECB, die een volledige ineenstorting van de euro op het laatste moment onmogelijk maakten. De crash werd uitgesteld. Tegelijkertijd vloeiden bedragen in astronomische bedragen naar de markt, wat resulteerde in een verbluffende stijging van de activaprijzen. Dit heeft niet alleen invloed op het onroerend goed, maar in toenemende mate ook op de aandelenmarkt.
Econoom Sonja Laud, directeur van Equity Strategy Europe in londen voor een grote fondsengroep, illustreert deze activagroei op basis van vier cijfers: “De Amerikaanse economie is sinds begin 2009 met 34 procent gegroeid en met 23 procent in Europa. En de wereldwijde aandelenmarkten? Ze stegen met 190 procent en zelfs met 260 procent in de VS, “zei ze in een recent Capital-interview. Zulke uitspraken zijn des te meer om over na te denken, aangezien het gilde, waarin Sonja Laud werkt, meestal meer naar witwassen neigt.
De liquiditeit tsunami heeft er kennelijk toe geleid dat marktdeelnemers alle risicobewustzijn hebben verloren. Ongeveer een jaar geleden gaf argentinië bijvoorbeeld een 100-jarige lening uit met een volume van meer dan € 2 miljard. Waarschijnlijk Argentinië – een land dat in de loop van zijn geschiedenis acht keer failliet is gegaan. Dit stoorde de beleggers niet, ze vielen aan alsof de obligaties op een vuilnisbelt voor financiële producten lagen. Wat duidelijk een vergissing was, want in de afgelopen weken bevond deze band zich in een vrije val.
Meer en meer waarschuwingen en herinneringen
“We zijn gewend geraakt aan tien jaar extreem weelderige liquiditeit door de centrale banken … Deze ondersteuning is nu weg. Het is gewoon een compleet nieuwe, moeilijke marktomgeving “, waarschuwt Sonja Laud. In feite is de marktomgeving niet alleen moeilijk, maar heeft het geen empirische ervaring. Niemand weet precies wat te verwachten, aangezien de centrale banken hun kwantitatieve verruiming verminderen (aankopen door centrale banken en nulrentebeleid).
En blijkbaar wil niemand nadenken over de gevolgen. Maar het aantal herinneringen en waarschuwingen wordt groter. Velen zijn al parallellen met de situatie vóór de mega-crash van 1929 geleden. Zelfs toen wilde niemand de dreigende gevaren accepteren. Een paar dagen voor de crash, Irving Fisher, Immers, hoogleraar economie aan de Yale University, om vast te leggen: »De aandelenkoersen hebben een permanent hoog niveau bereikt. Ik verwacht dat de prijzen in enkele maanden een stuk hoger zullen zijn dan nu. “
»Grootste bubbel in geschiedenis«
Aan het Waarschuwings- en admonishers gehoord als de Amerikaanse politicus en voormalig presidentskandidaat Ron Paul. De 83-jarige zei in een interview met CNBC, “we gewoon ervaren de> grootste zeepbel in de geschiedenis van de mensheid.” Toen ze barsten, de beurs “kan worden gehalveerd. Ook de hedge fund manager Greg Coffrey is pessimistisch en vergelijkt de huidige situatie op de markten met de situatie vóór het uiteenspatten van de dotcom-zeepbel in 2000. Zijn collega Russell Clark van Horseman Hoofdstad ook pessimistisch. Een van de redenen: de normalisering van het monetaire beleid door de centrale banken. Dat zijn slechts drie voorbeelden. En alle drie de experts staan bekend om hun pessimisme. Echter, andere marktdeelnemers, spraken we in de afgelopen weken, maakte gelijk – maar niet in het openbaar.
Achter gesloten deuren spraken ze over een verontrustende nonchalance die heerst op de financiële markten. Zoiets is typerend voor een situatie vóór een grote correctie of zelfs een crash. Deze onachtzaamheid is te zien in de lage impliciete volatiliteit van aandelen, die moet worden begrepen als het verwachte schommelingsbereik van aandelen. In dergelijke gevallen kost het vaak slechts één onvoorziene gebeurtenis (de veelgeprezen “zwarte zwaan”) om een crash te activeren. “Ik ben bang dat niet iedereen is voorbereid op turbulente tijden”, waarschuwt Sonja Laud.