Het blijft zuur dat Nederlandse burgers al sinds de eeuwwisseling niets extra’s hebben verdiend. Ze zijn er gemiddeld zelfs op achteruit gegaan.
Nederland is een raar land. Aan de ene kant hebben we de grootste schulden (hypotheken) ter wereld, aan de andere kant wordt nergens meer gespaard (pensioenfondsen) dan hier. We hebben veel grote bedrijven, maar bijvoorbeeld ook het hoogste percentage gesubsidieerde huurwoningen.
Op de knip
In Brussel hebben ze moeite om de economie van zo’n land te begrijpen. Daar kennen ze eigenlijk maar twee soorten landen: landen waar ze meer lenen dan ze redelijkerwijs kunnen betalen (de zuidelijke) en landen die hun hand op de knip houden, zoals Duitsland en Nederland.
Omdat ze in Brussel vinden dat de zuidelijken spaarzamer moeten zijn dan ze waren en de noordelijken juist de teugels moeten laten vieren, wordt het interessant te weten of wij echt wel zo spaarzaam zijn.
Nationaal inkomen
Om daarachter te komen, leunen we op enkele publicaties van De Nederlandsche Bank. Die kwam vorig jaar zomer al met de vrij opzienbarende conclusie dat Nederlanders al twintig jaar minder te besteden hebben.
Sinds 1992 was het aandeel van huishoudens in de verdeling van het nationaal inkomen gezakt van ruim 54 procent naar nog geen 45 procent in 2012. Zonder die daling was er in 2012 per huishouden 7.500 euro extra te besteden geweest.
Terwijl het besteedbaar inkomen van huishoudens naar verhouding afnam, groeide het aandeel van de overheid, de zorg, de pensioenfondsen en ook dat van de bedrijven in de verdeling van het nationaal inkomen.
Dat de kosten van de zorg opliepen, wisten we al. Ook de pensioenpremies zijn verhoogd, om de verslechterde beleggingsopbrengsten te compenseren. Maar dat bedrijven een zoveel groter beslag op het nationaal inkomen zouden leggen, was verrassend. Hun aandeel in het nationaal inkomen nam toe door loonmatiging, lage rentes en fors verlaagde winstbelastingen.
Goedkope computers
Kleinere bedrijven hielden winsten binnen de deur, omdat eigenaren geen zin hebben om zichzelf hoge salarissen uit te betalen als ze daarover veel belasting moeten betalen. Grote, internationaal opererende bedrijven zagen hun inkomsten groeien door winstgevende buitenlandse dochters.
Beursgenoteerde bedrijven kochten van de winst eigen aandelen in, in plaats van die in dividend uit te keren. Aan investeringen in Nederland werd minder uitgegeven, mede door een verschuiving van dure machines en gebouwen naar goedkopere computers.
Terwijl bedrijven aan het oppotten sloegen, zijn Nederlandse huishoudens sinds begin jaren negentig juist veel minder gaan sparen. Toen het goed ging, beleenden gezinnen hun huis om geld uit te geven; toen het slecht ging, moesten ze meer belasting, zorgpremie en pensioenpremie betalen. Hierdoor viel er weinig te sparen, al nam het aflossen van schulden de laatste jaren wel iets toe.
Lees verder via Elsevier.nl
Foto via Partij van de Arbeid (PvdA) 
