Het laatste VN-rapport verdraait de klimaatgeschiedenis. De sporen leiden naar Bern, Zwitserland.
In de middeleeuwen was het in Zwitserland en andere delen van Centraal-Europa net zo warm als nu. De zogenaamde middeleeuwse warme periode (MWP) is wetenschappelijk goed gedocumenteerd in de regio: tussen 800 en 1300 na Christus zijn veel Alpengletsjers dramatisch gekrompen en sommige waren zelfs korter dan vandaag.
De boomgrens verschoof naar boven. Permafrost is ontdooid in hoogalpiene gebieden die vandaag de dag nog steeds stevig in de greep van ijs zijn. Warme temperaturen worden ook duidelijk aangetoond door boomringen, stuifmeel, chironomid-fossielen en andere geologische reconstructiemethoden.
Controversiële temperatuurcurve
Lange tijd werd aangenomen dat de middeleeuwse warmte een regionaal, Noord-Atlantisch fenomeen zou kunnen zijn. Dit is echter niet bevestigd, omdat de warme fase zich ook in veel andere regio’s van de wereld voordeed, bijvoorbeeld op het Antarctisch Schiereiland, in de Andes, in Noord-Amerika, in het Noordpoolgebied, in de Middellandse Zee, in Oost-Afrika, China en Nieuw-Zeeland.
Peer-reviewed: Middeleeuwse warme periode wereldwijd
Samen met professionele collega’s hebben we bij Die kalte Sonne de afgelopen jaren vele honderden casestudies van over de hele wereld geëvalueerd en de syntheses continent voor continent gepubliceerd in peer-reviewed tijdschriften.
Drie van de publicaties zijn geciteerd door het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) in zijn onlangs gepubliceerde 6e Assessment of the Climate-rapport. De middeleeuwse warmte werd vervolgens wereldwijd gevolgd door een steile temperatuurdaling.
Tijdens de Kleine IJstijd, 1450-1850, koelde het klimaat af tot het koudste temperatuurniveau van de afgelopen tienduizend jaar.
De hockeystick weer aan elkaar plakken
In het nieuwe IPCC-rapport zal men helaas tevergeefs naar deze informatie zoeken. Daarin verheft men de eigen kijk op de klimaatgeschiedenis van de laatste duizend jaar. In het voor politici bestemde overzicht wordt direct aan het begin een controversiële temperatuurcurve prominent weergegeven, waardoor de indruk wordt gewekt dat er in de afgelopen twee millennia slechts minimale pre-industriële klimaatveranderingen hebben plaatsgevonden.
Met het begin van de industrialisatie rond 1850 schiet de curve vervolgens meer dan één graad omhoog. Deze manier van representeren staat ook bekend als de “hockeystick”: de klimatologisch zogenaamd rustige pre-industriële periode vormt de rechte schacht van de stick en aan het einde, met snelle moderne opwarming, komt het opwaartse blad van de hockeystick.
Het is dus een déjà vu, een onnodige. De De derde beoordeling van het klimaatrapport van 2001 bevatte al een soortgelijk hockeystickpatroon, bedoeld om politici voor de gek te houden door te denken dat de huidige opwarming ongekend was en daarom volledig door de mens veroorzaakt.
Recent paleoklimatologisch onderzoek bevestigt middeleeuwse warme periode
In de afgelopen twee decennia heeft de paleoklimatologie echter grote vooruitgang geboekt en zijn gegevens ijverig verzameld. Hieruit ontstonden meer realistische temperatuurontwikkelingen, met een uitgesproken Middeleeuwse Warme Periode en een latere Kleine IJstijd.
Des te bitterder is nu de terugval in oude hockeystick-tijden. Hoe kon dit gebeuren? Wat waren mogelijke motivaties achter de hernieuwde vervorming van de klimaatgeschiedenis?
Waarom terug naar de hockeystick? PAGINA’S 2k
De twijfelachtige nieuwe temperatuurcurve van hockeysticks is afkomstig van de internationale paleoklimatologiegroep PAGES 2k, waarvan het coördinerende kantoor is gevestigd aan de Universiteit van Bern in Zwitserland. Klimaatwetenschapper Thomas Stocker, die sinds 1998 meewerkt aan IPCC-rapporten, doceert en doet ook onderzoek aan die universiteit.
In 2015 deed Stocker zelfs mee voor het algemene IPCC-voorzitterschap, maar verloor van de Zuid-Koreaan Hoesung Lee, die net het rapport van de 6e werkgroep 1 presenteerde. Stocker was co-auteur van de Samenvatting voor Beleidsmakers van het IPCC’s 3rd Assessment of the Climate-rapport waarin de hockeystick een prominente rol speelde.
Onenigheid onder de PAGES-2k-groep
Ruim twintig jaar later is de opnieuw opgedoken hockeystick afkomstig van Stockers universiteit, waar hij hoofd is van de afdeling Klimaat- en Milieufysica. Gewoon een stom toeval? Er zijn veel aanwijzingen dat de nieuwe klimaatcurve een opdrachtdocument kan zijn geweest voor het 6e IPCC-rapport. Vijf van de negentien auteurs van de artikelen over de nieuwe hockeystickcurve komen uit Bern.
Maar een aanzienlijk deel van de PAGES-2k-onderzoekers kon de nieuwe hockeystickversie technisch niet ondersteunen en verliet de groep in kwestie.
Bewijs dankzij boomringen
Ondertussen publiceerden deze afwijkende wetenschappers een concurrerende temperatuurcurve met duidelijke pre-industriële klimaatveranderingen. Aan de hand van jaarringen konden de specialisten aantonen dat de zomertemperaturen in het pre-industriële verleden al meerdere keren het huidige niveau hadden bereikt.
Maar het werk van Ulf Büntgen van het ETH Research Institute WSL en collega’s was niet opgenomen in het IPCC-rapport, hoewel het op tijd voor de redactionele deadline werd gepubliceerd. Interessant is dat de controversiële PAGES-2k-curve al was opgenomen in de eerste versie van het 6e klimaatrapport, hoewel de bijbehorende publicatie nog niet eens formeel was verschenen.
Hoe kan dit zo zijn? In de tweede versie van de Samenvatting voor Beleidsmakers is de curve gekrompen tot postzegelformaat, gepositioneerd op de rand van een samengesteld groter cijfer. Dit was de laatste versie die beschikbaar was voor commentaar door de IPCC-recensenten, waarvan een Die kalte Sonne-wetenschapper een van de recensenten was.
Des te verrassender was het toen de afbeelding van de hockeystick plotseling op ware grootte verscheen in de definitieve versie.
IPCC verbergt PAGES-2k controverse
Het IPCC hield voor het publiek verborgen dat veel experts en reviewers de curve als zeer problematisch beschouwen. Enerzijds bevat de nieuwe hockeystick een hele reeks uitbijtergegevens waarvan het gebruik moeilijk te rechtvaardigen is. PAGES-2k integreert bijvoorbeeld een boomringdataset uit de Franse Maritieme Alpen, hoewel de makers van de originele case study expliciet afraden om deze te gebruiken voor temperatuurreconstructies.
Anderzijds worden gegevens weggelaten die een sterke pre-industriële natuurlijke klimaatvariabiliteit aantonen. Gedetailleerde kritiek hierop die tijdens het beoordelingsproces van het rapport werd gemaakt en formeel in publicaties werd gepubliceerd, werd door de IPCC-auteurs genegeerd.
Zo makkelijk is het om de klimaatgeschiedenis te herschrijven, en bijna niemand merkt het. Waarom is dit belangrijk? Pre-industriële temperatuurtrends zijn zeer relevant voor de toeschrijving van moderne klimaatverandering aan door de mens veroorzaakte factoren enerzijds en natuurlijke factoren anderzijds.
Aangezien klimaatmodellen slechts verwaarloosbare natuurlijke klimaatforceringen hebben toegewezen, kunnen ze alleen hockeystickpatronen genereren. Elke echt waargenomen pre-industriële warme of koude fase veroorzaakt daarom problemen voor de modellen omdat ze deze niet kunnen reproduceren. Ze zijn ontworpen om dit niet vanaf het begin te doen.
Dodelijk defecte modelkalibratie
Dit roept ongemakkelijke vragen op over hun geschiktheid en bruikbaarheid voor het projecteren van het toekomstige klimaat. Uiteindelijk zijn het niet-gekalibreerde simulaties die helemaal niet voor toekomstige modellering zouden moeten worden vrijgegeven, zolang ze nog steeds falen op het klimaat in het verleden. Met andere woorden, als een klimaatmodel antwoorden geeft op de vraag hoe het verleden was die mijlenver verwijderd realiteit, is het voorspellen van de toekomst waarschijnlijk even afwijkend.
Bijzonder is dat de klimaatmodellen van het zogenaamde CMIP6-type die speciaal voor het 6e Klimaatrapport zijn gemaakt veelal onbruikbaar bleken te zijn. Vanwege fouten in de wolkenmodellering gaven ze temperatuurgeschiedenissen die veel te heet waren. Het IPCC stelt daarom in het huidige 6e rapport meer nadruk te leggen op de historische temperatuurontwikkeling.
Ongemakkelijke problemen
Omdat dit echter ook – zoals beschreven – zeer controversieel is, is het IPCC nu ook zo goed als zijn reservewiel aan het platdrukken. In zijn officiële persberichten laat het IPCC deze lastige zaken grotendeels achterwege. En ook in de meeste mediaberichten hoort het publiek er niets over.
Politieke tactieken die de wetenschap ondermijnen
De wetenschappelijke integriteit valt dus buiten de boot. Het is slechts een kwestie van tijd voordat kritische klimaatwetenschappers systematisch de inconsistenties in het gefilterde IPCC 6e klimaatrapport aanpakken. Het incident laat zien hoe politieke tactieken de wetenschappelijke integriteit van het IPCC ondermijnen en het vertrouwen in de instelling verder ondermijnen.
Lees verder bij de bron: Watts Up With That?
