Al vaker heb ik op deze website over onze schuldenberg gesproken. Het blijft mijn stokpaardje, dus blijf ik er af en toe op terug komen. Nu ook het IMF hun bezorgdheid uit via hun onlangs gepubliceerde notitie zal geleidelijk aan duidelijk worden hoe groot de impact van teveel schuld is op de wereldwijde economische groei. Hoe groter de schuld, hoe groter de rente- en aflossingsverplichtingen en des te kleiner economische groei. Zo simpel is dat.
Nu blijkt dus dat ondanks de waarschuwing in 2009 de opbouw van de mondiale schuldenberg gewoon doorgaat. Uiteraard met verschillende tempo’s tussen de landen onderling. Soms is het percentage schuld t.o.v. het BBP gedaald door (extra) aflossen, maar vaak is de oorzaak van de daling een hoger BBP door bijvoorbeeld een verbetering in de economische groei of andere (meer gunstige) berekening van het BBP. Hoe je het ook wendt of keert, de massa aan schuld groeit. Bij een daling van het BBP krijgen we een echt probleem.
Hoe gaan we aflossen?
Nu zou je denken dat op een goed moment de mensheid inziet dat dit niet veel langer kan doorgaan. En dat is ook zo. We zien dat de centrale banken de laatste jaren enorm hun best gedaan hebben om de schuld draaglijker te maken door de rente stapsgewijs te verlagen tot bijna nul en ook negatief voor banken die hun overtollige geld stallen bij de centrale banken. Dit is natuurlijk een beleid van lik me versie. Dit is kiezen voor de makkelijkste weg. De enige juiste weg lijkt natuurlijk simpel, gewoon aflossen. Maar waarom doen we dat dan niet? Eenvoudigweg omdat het niet zo simpel is dat het lijkt. De verklaring lijkt mij wel eenvoudig uit te leggen.
Wanneer we economische groei realiseren door geld uit de toekomst naar voren te halen, dan kunnen we dit plaatje ook omkeren als we geld uit het heden weer terug gaan geven naar de toekomst. Het gevolg is natuurlijk een economische krimp. Bij extra aflossen van schuld daalt ons besteedbaar inkomen en geven we minder uit. Hoe meer mensen, bedrijven en overheden gaan aflossen, hoeveel minder geld er beschikbaar is om te spenderen in onze winkels. Omzet MKB zakt in, faillissementen, overheidstekorten stijgen schrikbarend, etc, etc.
Hoe houden we de boel aan de gang
Centrale banken zien dit doemscenario dus donders goed en doen er alles aan om de enorme schuldencarrousel draaiende te houden. Wat te denken van het opkoopprogramma van de ECB. De ECB koopt staatsleningen en creëert daarmee liquiditeitsruimte bij de verkopende bank of pensioenfonds. De grote vraag hierbij is natuurlijk hoe lang men dit kan volhouden. De FED en de ECB-balans zullen een keer moeten ontploffen zou je denken. Het is hetzelfde als het stiekem steunen van drugshandel om daarmee de verslaafden te gerieven. Ook een leuke is: een kampioenschap jongleren tussen centrale banken en wachten wie de eerste kegel laat sodemieteren. Want dat is zo ongeveer het spelletje.
We zijn aangeland in een ongekend tijdperk van enorme geldverruiming door centrale banken waarbij de schuldenberg de gentleman verplicht tot het uithalen van acrobatische capriolen om nog enig applaus te behalen van z’n bewonderaars. We staan er als consumerende burgers niet bij stil, maar dit is toch echt ongeveer het plaatje zoals onze samenleving momenteel draaiende wordt gehouden. We doen er in feite allemaal in mee en kunnen geen kant op.
Massaal aflossen gaat pijn doen
Uiteraard zijn er genoeg mensen en bedrijven die wel doen aan schuldaflossing zonder economische schade te veroorzaken. Dat is bijvoorbeeld het geval als je een bedrag leent voor een investering die uiteindelijk een inkomen genereert waarmee direct kan worden afgelost. Ongeveer hetzelfde zie je bij de jeugdige kopers van een woning die vanuit hun groeiend inkomen gaan aflossen middels de nu verplichte annuïteitenhypotheek. In deze beide situaties blijft er geld over om te consumeren. Toch staan daar genoeg andere schuldenaren tegenover die hun (zuur) verdiende inkomen grotendeels besteden aan het aflossen van consumptieve leningen. Er blijft dan nauwelijks wat over om (extra) te consumeren van het zwaar gedrukte besteedbaar inkomen.
Teveel mensen in deze situatie geraken in de schuldsanering. Per saldo wordt er momenteel meer afgelost dan 10 jaar geleden. In onze schuld-gedreven-economie wordt men zich steeds meer bewust van de enorme schuldenlast die als een zwaard van Damocles boven onze hoofden hangt. Vroeger was het credo in de adviserende financiële sector: niet (extra) aflossen want dan verlies je belastingvoordeel op je hypotheekrenteaftrek; tegenwoordig moeten we verplicht aflossen bij de nieuw af te sluiten hypotheken en raken we elk jaar een stukje belastingvoordeel kwijt. Tegelijk worden de huiseigenaren op middelbare- en seniorenleeftijd met vaak aflossingsvrije hypotheken ook wakker en gaan extra aflossen.
Het effect is een krimp in de geldhoeveelheid. Een aflossing van 1000 euro die wordt overgemaakt naar de bank wordt afgeboekt op de lening en komt niet terecht in het laatje om bijvoorbeeld opnieuw uit te lenen. Een nieuwe lening wordt gewoon bijgeschreven op de balans. Een staaltje van geldcreatie bij uitstek. Het gunstige effect van extra aflossingen naar de bank toe is natuurlijk wel dat het bedrag aan slechte leningen krimpt en minder zwaar drukt op de balans.
Maar we moeten niet vergeten dat door de aantrekkende huizenmarkt het aangaan van een nieuwe hypotheek een behoorlijk risico met zich meedraagt door de roekeloze stijging van de prijzen, vooral in de grote steden. Een nieuwe bubbel is aanstaande.
Lees verder via de Bron: Biflatie.nl
Photo by Peter-Ashley cc
