Wie niet de middelen heeft om over te stappen op stroom, gaat straks fors meer betalen
In het op dinsdag gepresenteerde Klimaatakkoord is de doelstelling om minder CO2 uit te stoten fors aangescherpt; naar 49% in 2030. Dat is een stuk hoger dan de afspraken in het Klimaatakkoord van Parijs (40%) of het huidige Regeerakkoord. Om deze doelstelling te realiseren, zijn grote investeringen nodig in duurzame energiebronnen, zoals windparken. Mkb en industrie moeten fors investeren in het elektrificeren van installaties of het overstappen op waterstofgas. Hiervoor willen bedrijven een miljardensubsidie. Tot slot, worden zowel de bouwsector als consumenten gestimuleerd om van het gas af te gaan en zo veel mogelijk energiebesparende maatregelen te nemen. Wie gaat de rekening betalen? Minister Wiebes benadrukte dat de burger niet de dupe mag zijn van de overgang naar een CO2-neutrale samenleving.
Grote vraag die Pricewise stelt: hoe realistisch is het dat de consument niet extra gaat betalen? Onafhankelijke energievergelijker Pricewise heeft de nu bekende energiebelastingmaatregelen uit het gepresenteerde Klimaatakkoord doorberekend en naast het huidige Regeer- en Energieakkoord gelegd. Op veel vlakken is het Klimaatakkoord nog onduidelijk, maar wel is duidelijk dat vooral de gasverbruiker straks de rekening gaat betalen.
Energiebelasting gas twee keer zo duur, elektriciteitsbelasting daalt met ruim 75%
Om voor 2050 alle Nederlandse woningen van het gas af te krijgen, stelt het Klimaatakkoord dat de gasbelasting in 2020 met € 0,055 en vervolgens tegen 2030 met € 0,20 per kubieke meter omhoog moet. Om de overstap naar stroom te motiveren, daalt de elektriciteitsbelasting de komende jaren met € 0,027 per kWh. Deze wijzigingen lijken bovenop de wijzigingen te komen in het huidige Regeerakkoord: een stijging van de gasbelasting met € 0,03 per kubieke meter gas en een daling van de elektriciteitsbelasting van € 0,0072 per kWh. Hier tegenover staat de in het Regeerakkoord aangekondigde reductie op de belastingvermindering van € 51,- vanaf 2019. En vervolgens de verhoging van € 81,- naar 2030 in het Klimaatakkoord.
Gasrekening van gemiddeld huishouden met ruim € 400,- omhoog
Omgerekend gaat de jaarlijkse gasrekening van een gemiddeld huishouden, met een verbruik van 1.500 m3 gas, omhoog met € 408,-. Dit komt door een stijging van de gasbelasting van € 472,- naar € 880,- in 2030. De jaarlijkse stroomrekening van een gemiddeld huishouden, op basis van 3.500 kWh, daalt in dezelfde periode met € 352,-. Een huishouden dat in 2030 helemaal is overgestapt op stroom, bespaart op basis van een toegenomen stroomverbruik van 10.000 kWh per jaar een bedrag van € 710,- incl. btw per jaar op de energiebelasting.
Hans de Kok, directeur van Pricewise: “Dit is zonder eventuele wijzigingen in een stijgende ODE na 2020, of een mogelijke stijging van de energieprijzen de komende jaren door bijvoorbeeld de toenemende olieprijzen. Ook de netwerkkosten zullen naar verwachting gaan stijgen. Met name voor gas, omdat de totale netwerkkosten door een steeds kleinere groep consumenten gedragen moet worden. Maar ook voor stroom, vanwege de grote ‘druk’ op het net vanwege zonne-energie en elektrische voertuigen. Onze conclusie is dan ook dat de (gas)verbruiker uiteindelijk de rekening gaat betalen. Dat geldt vooral voor mkb en industrie. Maar ook voor de consument. Krijgt de industrie een miljardensubsidie en gaat de ODE nog veel harder omhoog, dan worden ook deze kosten uiteindelijk door de belastingbetaler gedragen. Kortom, het is dus maar de vraag hoe de energierekening er in de komende jaren uit gaat zien en wat het totale effect is van de aangekondigde energiebelastingmaatregelen.”
Om van het gas af te komen en te profiteren van de lagere elektriciteitsbelasting, moeten consumenten zelf gaan investeren. Hoewel de lage rente op deze investeringen ook fiscaal aftrekbaar is, is het alsnog de vraag of alle huishoudens in staat zijn om deze investeringen te dragen. De laagste inkomens betalen nu al relatief het meest aan klimaatbeleid. Ook is onduidelijk hoe het zit met de twee miljoen huurwoningen in Nederland.
Nog veel onduidelijkheden
“Er zijn nog veel onduidelijkheden in het huidige Klimaatakkoord. Wat is bijvoorbeeld het effect op stadswarmte, waarvan de prijs nu nog is gekoppeld aan de gasprijs? Het werkt natuurlijk niet motiverend om mensen over te laten stappen naar warmtenetten waarvan de prijs alsnog even hard stijgt als de gasprijs. Daarnaast moet eigen opwek van zonne-energie nog doorberekend worden. Omdat de belasting op stroom fors daalt, verdampt ook het salderingsvoordeel grotendeels. Hoewel de salderingsregeling en met name eigen zonneproductie de komende jaren worden aangepast, zijn we benieuwd naar de implicatie hiervan op de terugverdientijd voor huizenbezitters met zonnepanelen. Hoewel het Klimaatakkoord een grote stap voorwaarts is richting een CO2-neutrale samenleving, is de kostenimplicatie ervan heel erg afhankelijk van de verdere uitwerking,” aldus De Kok.
