In februari 2016 al ontdekte het Instituut voor Medische Microbiologie in Zürich (Zwitserland) een speciale vorm van multiresistente TBC in acht asielzoekers. De Tuberculose-bacillen waren resistent tegen vier verschillende antibiotica. Na een nieuw Europees vervolgonderzoek (gepubliceerd in The Lancet op 8 januari 2018) is ontdekt hoe de ziekte zich verspreid heeft.
‘Multi-Drug-Resistent TBC’ (MDR-TBC) is een groeiend internationaal probleem. Deze vorm van de ziekte tuberculose is nauwelijks nog te behandelen. De infectie is vaak fataal, zeker wanneer ze samengaat met andere factoren die de patiënt verzwakken (zoals HIV of een slechte algemene toestand). De patiënten uit Zwitserland die met de nieuwe multiresistente vorm waren geïnfecteerd werden dan ook meteen geïsoleerd om verdere verspreiding van de ziekte te voorkomen.
Onderzoek naar multiresistente TBC
De onderzoekers in Zürich zetten ook een samenwerking in gang op Europees niveau. Door een vorm van genetische analyse van de bacillen (‘whole genome sequencing’) in combinatie met interviews van de patiënten kon worden bepaald dat de bacillen varianten zijn van een stam uit de Hoorn van Afrika (Somalië). De bacil reisde dan vermoedelijk naar het vluchtelingenkamp Bani Walid bij Tripoli (Libië) waar ze zich verder kon verspreiden.
De onderzoekers ontdekten ook specifieke genetische karakteristieken die vanaf nu kunnen helpen bij het identificeren van deze nieuwe MDR-TBC-variant. Er werden uiteindelijk in totaal 29 recente gevallen van multiresistente TBC in Europa onderzocht (allen bij patiënten uit de Hoorn van Afrika), waarvan 22 de nieuwe stam droegen.
De wereldwijde incidentie (het jaarlijks voorkomen) van TBC is sterk gerelateerd aan de economische (en bijgevolg hygiënische en medische) omstandigheden van het land in kwestie. In de Hoorn van Afrika varieert de prevalentie van de ziekte van 65 gevallen op 100.000 personen per jaar (Ethiopië) tot 378 op 100.000 (Djibouti). Somalië kent een (geschatte) incidentie van de multiresistente MDR-TBC van 29 op 100.000 per jaar. De incidentie van TBC in West-Europa ligt veel lager. In Duitsland bedroeg ze in 2016 bijvoorbeeld 2,2 op 100.000 bij staatsburgers en 42,6 op 100.000 bij inwoners met een andere nationaliteit.
Meer slecht nieuws op komst
Men verwacht dat de populaties van migranten die in de nabije toekomst naar Europa willen komen nog hogere prevalentie zullen vertonen. De overbevolking en slechte omstandigheden in de kampen van de mensensmokkelaars spelen een rol bij het verspreiden van gevaarlijke infecties, waaronder tuberculose.
Voor het antibiotica-tijdperk werden migranten in vele landen dikwijls gescreend op – onder andere – TBC (bijvoorbeeld op het gekende Ellis Island in New York City). De huidige Europese screening van migranten is echter niet gelijklopend en zeker niet zo strikt. De meest efficiënte methode voor het opsporen (en behandelen) van TBC bij migranten is voorlopig niet gekend. Een Noorse studie suggereert dat het opsporen van latente gevallen (mensen die nog geen duidelijke symptomen hebben) alleszins kosten-effectief kan zijn.
