Waar we ook over de grenzen van ons kleine continent kijken, overal is er onrust, geweld, strijd, moord, vervolging, oorlog of tenminste de dreiging daarvan. Anno 2014 blijkt het overgrote deel van de wereld crisisgebied te zijn: heel Afrika, bijna het volledige Midden Oosten, vrijwel heel Azië, twee derde van Zuid Amerika, en op een flintertje na heel Latijns Amerika. Alleen Europa, Australië, Nieuw Zeeland, de VS en Canada zijn nog stabiel, alhoewel in Amerika de onrust langzaam maar zeker ook naar een kookpunt begint te stijgen.
Vooral in Afrika en het Midden Oosten is het een enorme puinhoop. Op de kaart van ‘failed states’ – ‘mislukte’ oftewel ingestorte landen- is Afrika grotendeels rood en diep oranje gekleurd, met Somalië en Zuid Soedan als treurige dieptepunten. Hetzelfde geldt voor het Midden Oosten, waar Irak, Syrië, Pakistan, Afghanistan en Jemen zo goed als verloren moeten worden beschouwd.
Op een enkele uitzondering zoals Argentinië en Oman na zijn de stabiele landen in het Westerse blok te vinden: Amerika, Canada, Europa, Japan, Zuid Korea, Australië en Nieuw Zeeland. Maar ook daar zijn in veel landen de waarschuwingsbellen gaan rinkelen. Naast de VS is het grootste deel van Europa –inclusief Frankrijk en Groot Brittannië- donkergrijs gekleurd. Alleen Scandinavië, Denemarken, Zwitserland, Oostenrijk en Nederland worden als ‘toekomstvast’ weergegeven (België is onduidelijk). Zelfs Duitsland behaalt die kwalificatie niet meer.
Regering Obama mede verantwoordelijk
‘De wereldsituatie is in lange tijd niet meer zo duister geweest,’ stelt het Duitse Die Welt. Een kwart eeuw na de val van de Berlijnse muur, door zovelen bejubeld als het begin van een nieuwe periode van vrede, zijn in het grootste deel van de wereld crises en oorlogen eerder regel dan uitzondering geworden.
Duitse politieke analisten vinden dat de regering Obama mede verantwoordelijk is voor de huidige chaos, doordat het Amerikaanse leger plompverloren uit gebieden werd teruggetrokken die bij lange na nog niet stabiel waren. Landen en (terreur)groepen constateerden vervolgens dat de VS onder Obama minder bereid is om in te grijpen, en zagen hun kans schoon.
‘De wereld brandt’
Die Welt constateert dat er inderdaad een ‘nieuwe wereldorde’ is ontstaan na de instorting van het Oostblok, maar wel een die nog veel onzekerder is dan de oude orde van daarvoor. Bovendien zijn de vooruitzichten voor de toekomst niet bepaald om vrolijk van te worden. ‘Het zal nog onvriendelijker worden,’ voorspelt Hamed Abdel-Samad, auteur van het veel besproken boek ‘Het islamitische fascisme’, waarin hij Europa waarschuwt voor eenzelfde soort chaos als in het Midden Oosten en Afrika als er niet snel een halt toe wordt geroepen aan de oprukkende islam.
Onvriendelijk? ‘De wereld brandt,’ zegt Ralf Jäger, minister van Binnenlandse Zaken van de Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen, ronduit. De sociaaldemocraat ziet hoe globalisering en migratie ertoe hebben geleid ‘dat de problemen uit crisishaarden naar ons overslaan.’ Ook hij is bang dat ‘deze trend nog zal toenemen’.
