Afgelopen periode kwam ik weer een paar artikelen tegen over marktwerking. In de één was langdurig onderzoek gedaan waaruit bleek dat marktwerking vaak slecht uitpakte en de andere was een statement op de website van de Socialistische Partij onder de kop “Experiment met meer marktwerking mislukt”.
De stelling begon goed, maar vervolgens ging het vooral over de steeds duurder wordende postzegel.
De opening van het SP artikel is als volgt: Van onze spoorwegen tot onze energievoorziening, van onze zorg tot onze volkshuisvesting: de afgelopen dertig jaar werden veel overheidsdiensten verkocht. De markt zou alles goedkoper en beter maken. Het is één van de grootste leugens van deze tijd gebleken.
Winst
De constatering is juist, maar de kop onjuist. Niet het experiment met meer marktwerking, maar de marktwerking in algemene zin is mislukt. De reden hierachter is heel duidelijk, maar wordt zelden bij naam genoemd. Na privatisering en introductie van marktwerking is winst maken het eerste en enige doel en niet langer het leveren van de meest optimale kwaliteit van dienstverlening.
Het argument dat de markt alles beter en goedkoper zou maken, was vanaf het allereerste begin een drogreden. Elke econoom weet dat het onderhouden en ombouwen van vier of vijf 3G netwerken (G: generatie) naar vier of vijf 4G netwerken veel duurder is dan één basisnetwerk met landelijke dekking. In aantocht is 5G en dan gaan we vrolijk weer vier of vijf netwerken ombouwen. De kosten van deze megaoperatie wordt vervolgens gewoon betaald door de consument.
Arbeidsvoorwaarden
Een andere kostenpost die meestal wordt aangepakt, is die van de arbeidsvoorwaarden. Ooit was de PTT een fatsoenlijke werkgever, waar werknemers een vast dienstverband hadden en voldoende konden verdienen om hun gezin te onderhouden. Nu hebben we ‘post’ en ‘pakket’ gescheiden en geen postbodes meer, maar postbezorgers die met allerlei duistere constructies tot onder het minimumloon betaald worden. De pakketbezorgers zijn massaal veroordeeld tot schijnzelfstandigheid wier tarieven iedere keer worden uitgeknepen.
Maar ja, ieder post- of pakketbedrijf moet zijn eigen distributiesysteem opbouwen en overeind houden en als PostNL nog steeds verreweg het grootste deel van de markt heeft, dan valt er moeilijk geld te verdienen op het restant van de markt. Er rijden met grote regelmaat pakketbezorgers door je straat en vaak nog twee keer nu er ook een speciale avondbezorging wordt aangeboden. Maar dat dan wel tegen minimale arbeidsvoorwaarden voor de pakketbezorgers om over de verspilling van brandstof en CO2-uitstoot maar te zwijgen.
Reclame
Als argument ten gunste van marktwerking las ik ergens dat het toch wel mooi was dat je tegenwoordig een mobiel kan kopen en met een direct werkende mobiel de winkel uit kan lopen. Dit komt door de stand van de techniek en heeft met marktwerking niets te maken. Marktwerking in dit segment leidt tot een overvloed aan reclame voor allerlei providers en mobiele apparaten die in essentie allemaal hetzelfde kunnen. Reclame is niet gratis en moet door iemand betaald worden. De reclame zit gewoon doorberekend in de prijs.
Sinds de privatisering kunnen we door overstappen altijd besparen op onze energiekosten en dan kan je ook nog kiezen voor 100 procent groene stroom. Ook dit is allemaal één grote leugen, 93 procent van de stroom uit het stopcontact is grijs ook als jij voor 100 procent groen betaalt. In onze eredivisie voetbal hebben vele clubs baat bij shirtreclame voor goedkope of groene stroom. De vele miljoenen die hiermee gemoeid zijn, worden betaald door de consument en die moet geloven dat zijn of haar rekening daardoor lager is geworden.
Komende november start ook weer de grote overstapshow van de zorgverzekeraars. Alle reclameblokken op radio en televisie zitten twee maanden vol met allerlei onzin over waarom je zou moeten overstappen. De verschillen in kosten zijn feitelijk marginaal en alle verzekeraars proberen via wurgcontracten de zorgaanbieders de duimschroeven aan te zetten. Graag bepalen zij waar welke ingrepen uitgevoerd moeten worden en waar de kraamafdeling best gesloten kan worden.
Zorgverzekeraars willen dolgraag winst uitkeren en dat toont ook meteen het faillissement aan van marktwerking in de zorg. Gezondheidszorg mag nooit een markt zijn gebaseerd op winstbejag, maar dat is nu feitelijk wel zo waarbij zorgverzekeraars zich in toenemende mate gaan bemoeien met de inhoud van de zorg. Het idee van Menzis om depressie te vergoeden op basis van behandelresultaat was het zoveelste dieptepunt op dit gebied. Ook hier is de vraag wie betaalt deze vele miljoenen kostende overstapshow.
Hernationalisatie
De stakingsgolf in het streekvervoer heeft duidelijk laten zien waartoe marktwerking in het Openbaar Vervoer leidt. Plassen doe je maar in je eigen tijd en bij een aanbesteding moet je maar afwachten of je je baan behoudt. Maar overgang van onderneming en daarmee de garantie op behoud van arbeidsvoorwaarden, zijn bewust niet opgenomen in de aanbestedingsregels. Beleid is zo goedkoop mogelijk inschrijven en dan tegen werknemers zeggen dat zij te duur zijn en te weinig flexibel.
Conclusie van dit alles moet zijn dat consequent linkse politiek moet leiden tot de eis dat alle privatisering en marktwerking van alle voormalige overheidsdiensten en nutsbedrijven moet worden teruggedraaid. Hernationalisatie zonder compensatie zou in het verkiezingsprogramma moeten worden opgenomen. Alleen dan kan met recht beweerd worden dat alles weer goedkoper en beter zal worden.
JDreport.com publiceert verhalen uit een flink aantal andere "onafhankelijke" nieuwsbronnen, blogs en wat al niet meer.
De meningen in dit artikel zijn van de bron en weerspiegelen niet JDreport.com.
Wanneer je voor de eerste keer inlogt met een Social Login-knop, verzamelen wij van je account openbare profielinformatie gedeeld door de Social login provider, op basis van je privacy-instellingen. We krijgen ook je e-mailadres om automatisch een account voor je aan te maken op onze site. Zodra je account is aangemaakt, ben je ingelogd op dit account.
Niet akkoordAkkoord
Maak verbinding met
Ik sta toe om een account aan te maken
Wanneer je voor de eerste keer inlogt met een Social Login-knop, verzamelen wij van je account openbare profielinformatie gedeeld door de Social login provider, op basis van je privacy-instellingen. We krijgen ook je e-mailadres om automatisch een account voor je aan te maken op onze site. Zodra je account is aangemaakt, ben je ingelogd op dit account.
