Teveel punten afgepakt door verkeersovertredingen, roken, drinken, kritiek hebben op de overheid = niet meer met vliegtuig en HSL, uitgesloten van vastgoed transacties en verzekeringen
Zoals bijna alles in china verloopt de invoering van een Orwelliaans ‘big brother' controlesysteem in een razendsnel tempo. Inmiddels hebben bijna 17,5 miljoen Chinezen –meer mensen dan in nederland wonen- een vliegverbod gekregen omdat hun ‘social credit' status te laag is. Die kan al negatief worden als je bepaalde problemen veroorzaakt in een ziekenhuis, maar ook als je in een trein op gereserveerde stoelen gaat zitten. Bijna 5,5 miljoen mensen mogen niet meer met de Chinese HSL.
Alles draait in China om ‘betrouwbaarheid', wat neerkomt op totale gehoorzaamheid en volgzaamheid. Met de invoering van een sociale kredietstatus voor uiteindelijk alle 1,4 miljard Chinezen wil de autocratische regering in Beijing de mogelijkheid krijgen om zelfs het minste of geringste beetje weerstand tegen de staat in de kiem te smoren.
Tegelijkertijd worden de Chinese burgers met zogenaamde ‘groene kanaal' voordelen en beloningen gelokt om in alles volledig gehoorzaam, volgzaam en dus ‘betrouwbaar' zijn en veel punten verzamelen.
Verkeersovertreding, kritiek op overheid? Niet meer met vliegtuig of HSL
In de metropool Hangzhou, hoofdstad van de provincie Zhejiang. werd circa een jaar geleden begonnen met de uitrol van het social credit systeem. Mensen die ‘pro-sociaal' gedrag vertonen, zoals gezond leven, bloed doneren en vrijwilligerswerk, krijgen daar extra punten voor, terwijl van mensen die een verkeersovertreding begaan, roken, drinken, en kritiek hebben op de overheid, juist punten worden afgepakt.
Zij lopen niet enkel het risico geen vlieg- en/of HSL tickets meer te mogen kopen, maar ook te worden uitgesloten van verzekeringen, beleggingen en het kopen van vastgoed. Tevens mogen ze door de autoriteiten te schande worden gezet door hun ‘overtredingen' te publiceren en dus aan het algemene publiek kenbaar te maken.
Miljoenen bedrijven op zwarte lijst
In het systeem worden ook bedrijven beoordeeld. Vorig jaar werden maar liefst 3,59 miljoen bedrijven op de zwarte lijst geplaatst. Daarmee werden ze uitgesloten van biedingen op bepaalde projecten en stukken land, deelname aan veiligheidswerk, en uitgifte van obligaties.
Ook ander ‘onbetrouwbaar gedrag', zoals het niet (tijdig) afbetalen van leningen en belastingen, het illegaal inzamelen van geld, het plaatsen van valse of misleidende advertenties en het bedriegen van klanten levert een plek op de zwarte lijst op. Daar kwamen bijvoorbeeld het farmaceutische bedrijf Quanjian Group (valse claims over een middel tegen kanker) en vaccinfabrikant Sjansen Biotechnologie (fraude met statistieken) op terecht.
Volgens een recent rapport hebben inmiddels 3,51 miljoen als ‘onbetrouwbaar' te boek staande personen en bedrijven door de druk van het social credit systeem alsnog hun leningen en belastingen betaald.
‘Dit schendt mensenrechten'
Mensenrechtenorganisaties en gerechtelijke experts zijn bang dat het social credit systeem de laatste restjes privacy en vrijheid van meningsuiting in China zullen doen verdwijnen. En daar hadden de Chinezen toch al erg weinig van.
‘Veel mensen kunnen hun schulden niet afbetalen omdat ze te arm zijn, maar zullen wel geraakt worden door dit controlesysteem en publiek aan de schandpaal worden genageld,' gaf een advocaat als commentaar. ‘Dit schendt de rechten van menselijke wezens.'
Langzamer en minder opzichtig, maar eu volgt
Gezien de vergelijkbare autoritaire structuur van de EU vermoeden wij dat in Brussel verlekkerd wordt gekeken naar de ‘big brother' controle die de Chinese regering over haar onderdanen neemt.
Vanwege ons democratische verleden kan dat hier niet op dezelfde snelle en openlijke wijze worden ingevoerd, dus gebeurt dat trager, stapsgewijs en minder opzichtig met bijvoorbeeld het langzaam afbreken van de vrijheid van meningsuiting door een ‘anti nepnieuws' campagne en de deze week erdoorheen gedrukte uploadfilter en linktaks.
(1) Zero Hedge
(2) Afbeelding: Getty Images