De dodenlijst van het Joegoslavië Tribunaal

De dood van de Kroatische oorlogsmisdadiger Praljak is de zoveelste in een rij van overleden mensen die te maken hebben gehad met het Joegoslavië Tribunaal in Den Haag. Een opsomming van de soms merkwaardige sterfgevallen.

We lazen eerder deze week op de site het volgende bericht:

Het gif dat de Kroatische oorlogsmisdadiger Slobodan Praljak (72) woensdag in de zaal van het Joegoslaviëtribunaal innam, was kaliumcyanide, beter bekend als cyaankali. Dat is de voorlopige uitslag van het toxicologisch onderzoek door de lijkschouwer.

Praljak stierf dezelfde dag nog in het Westeinde-ziekenhuis in Den Haag. Daar was hij heen gebracht nadat hij het gif voor het oog van de wereld had ingenomen, kort nadat hij te horen had gekregen dat hij ook in hoger beroep schuldig was verklaard aan oorlogsmisdaden.

De site van Sputnik heeft eens gekeken naar het “International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia” (ICTY) – het Joegoslavië Tribunaal – en het aantal mensen dat in relatie tot dit tribunaal op de een of andere manier is omgekomen. We hebben het artikel van Sputnik uitvoerig nagetrokken, en kunnen het volgende melden.

Bij de Bosnisch-Kroatische generaal Slobodan Praljak gaat het om het meest recente overlijden van iemand, die op de een of andere manier bij dit gerechtshof betrokken is geweest. Gedurende de bijna twintig jaar dat dit tribunaal bezig is geweest aangeklaagden te veroordelen, blijken er nogal wat mensen te zijn overleden. Soms onder raadselachtige omstandigheden.

Op 5 maart 2006, bijvoorbeeld, heeft Milan Babic (van oorsprong tandarts) in zijn cel zelfmoord gepleegd. Hij was de leider van de niet-erkende republiek Servisch Krajina, dat van 1991 tot 1995 circa eenderde van het tegenwoordige Kroatisch staatsgebied omvatte. Op het tijdstip van zijn dood was Babic, die zijn straf in een niet genoemde gevangenis uitzet, naar Den Haag teruggekeerd om te getuigen tegen zijn voormalige bondgenoot en rivaal Milan Martić (deze had zich vrijwillig bij het ICTY gemeld en is in 2007 door het Joegoslavië-tribunaal wegens oorlogsmisdaden veroordeeld tot 35 jaar gevangenisstraf).

Het is opmerkelijk dat het ICTY weliswaar de zelfmoord van Babic heeft bevestigd – maar niet de informatie heeft verstrekt hoe Babic aan zijn eind gekomen is. Dat hij opgehangen is aangetroffen is officieel nooit meegedeeld.

Op 11 april 2002 schoot de voormalige minister van binnenlandse zaken van Servië, Vlajko Stojiljkovic, zich voor het voormalige gebouw van het parlement van de republiek Joegoslavië in Belgrado een kogel door het hoofd, kort nadat een wet die een verplichting tot het samenwerken met het tribunaal in Den Haag behelste, was aangenomen. Twee dagen later stierf hij op de intensive care van een ziekenhuis in het centrum van Belgrado. De socialistische partij van Milosevic verklaarde wat later dat Stojiljkovic het “eerste slachtoffer” was van de nieuwe wet die “de jacht op Servische patriotten en helden van de oorlog tegen de NAVO-aggressors en Albanische terroristen” in Kosovo inluidde.

Een bijzonder mysterieuze dood onder de aangeklaagden van het ICTY is de “vette buit“ van Den Haag – de voormalige president van Joegoslavië Slobodan Milošević. Hij stierf voordat hij veroordeeld kon worden. Officieel kreeg hij op 11 maart 2006 een hartinfarct, omdat hij zich niet aan de voorgeschreven medicijnen had gehouden, maar aan zelfmedicatie had gedaan – dus zichzelf behandelen met niet door artsen voorgeschreven medicijnen.

Een paar dagen voor zijn dood had Milošević in een brief aan het Russische ministerie van buitenlandse zaken geklaagd dat er in zijn bloed antibiotica (rifampicin) was aangetroffen, ter behandeling van tbc en lepra. Het Kremlin heeft die brief bevestigd.

“Maar in de vijf jaar in de gevangenis heb ik nooit antibiotica ingenomen“, had de voormalige president in een brief geschreven. Sterker: het voorgeschreven antibioticum neutraliseert in de werking medicijnen die Milošević ter versterking van zijn hartspieren moest nemen.

In de diverse media verschenen er na de dood van Milošević talrijke theorieën, waaronder die van “de lange arm van Moskou“.

Zo verklaarde toxicoloog Donald Uges in een interview met Reuters dat Milošević het antibioticum bewust zou kunnen hebben ingenomen, om vervolgens om gezondheidsredenen van het ICTY toestemming te krijgen (voor behandeling) naar Moskou te reizen, waar hij zeker in vrijheid zou zijn gesteld. De in Nederland uitgevoerde autopsie mocht niet worden bijgewoond door een door de familie benoemde deskundige.

Maar er waren natuurlijk ook andere theorieën: het tribunaal zou Milošević zelf hebben omgebracht, nadat duidelijk was geworden dat er te weinig bewijzen zouden zijn om hem veroordeeld te krijgen. In het verleden hebben we wel geschreven over de laakbare manier waarop het ICTY met de in hechtenis genomen Milošević is omgesprongen.

Dit zijn dan de “bekendste” slachtoffers van Den Haag. De dodenlijst is evenwel nog wat langer.

Slavko Dokmanovic, voormalig burgemeester van de Kroatische stad Vukovar, hing zich in zijn cel op, op 29 juni 1998. Dokmanovic werd ervan verdacht mede leiding te hebben gegeven aan de massamoord op 261 Kroaten bij de stad Vukovar op 19 november 1991. Volgens woordvoerder Christian Chartier van het tribunaal klaagde Dokmanovic ’s middags rond zes uur dat hij zich niet goed voelde. De dokter van het VN-huis van bewaring liet hem daarop onder toezicht stellen. Bewakers controleerden elk half uur hoe hij eraan toe was en het licht in zijn cel bleef aan. ’s Avonds half twaalf zag een bewaker hem voor het laatst in leven. Even daarna wist Dokmanovic met behulp van zijn scheerapparaat het licht in zijn cel kort te sluiten. Bij zijn volgende ronde vond een bewaker hem hangend aan een scharnier in de deur van zijn cel, in een lus van twee stropdassen.

Dokmanovic werd destijds min of meer in de val gelokt. Hij werd uitgenodigd voor overleg met Jacques Klein, toen hoofd van de vredesmacht UNTAES in Oost-Slavonië, en had een garantie dat hij niet zou worden uitgeleverd aan Kroatië. Dokmanovic vroeg volgens het tribunaal echter niet om een algemeen vrijgeleide, omdat hij niet wist dat hij door het tribunaal was gedagvaard. In UNTAES-gebied werd hij gearresteerd. Het tribunaal bepaalde later dat de aanhouding rechtmatig was.

De voormalige burgemeester van de stad Prijedor, Milan Kovačević, stierf ook zonder veroordeeld te worden. De officiële reden: een gesprongen kransslagader, op 1 augustus 1998.

Op 8 februari vorig jaar stierf in de gevangenis ook de voormalige chef van de generale staf van de republiek Srpska, Zdravko Tolimir, zonder veroordeeld te worden. Hem was, zei zijn vrouw na het overlijden, een medische behandeling onthouden door de “idioten” van het ICTY.

Maar er zijn ook aangeklaagden, die daadwerkelijk veroordeeld zijn.

Ljubiša Beara, baas van de inlichtendienst van de generale staf van het leger van de republiek Srpska, stierf dit jaar op 9 februari, onverwacht. Hij zat in Berlijn een levenslange gevangenisstraaf uit.

Op 16 augustus 2015 stierf de opperbevelhebber van het leger van de Servische republiek Krajina, Mile Mrkic.

Een aantal leiders uit de Joegoslavië-oorlog stierven in de gevangenis in Scheveningen omdat volgens sommige berichten hun medische behandeling tekortschoot.

Goran Hadzic, de vroegere president van de Servische republiek Krajina, stierf op 12 juli vorig jaar, nadat het tribunaal een aantal maanden lang had geweigerd de aan hersenkanker lijdende Serviër (buiten de gevangenis) te laten behandelen.

Buiten Sputnik kwamen we nog meer sterfgevallen tegen.

Er zijn ook ICTY-beklaagden overleden gedurende een tijdelijke vrijlating tijdens hun rechtszaak, of in afwachting van een gevangenisstraf om hun vonnissen te ondergaan. Daaronder vallen Drago Nikolic, hij stierf in 2015 en werd dood in zijn hotelkamer aangetroffen, zat een gevangenisstraf van 35 jaar uit, en Milan Gvero, voormalig lid van het hoofdkwartier van de VRS.

Hij overleed in 2013 in een militair hospitaal in Belgrado, terwijl hij tijdelijk was vrijgelaten na een uitspraak die hem in eerste aanleg veroordeelde tot een gevangenisstraf van vijf jaar.

De doodsoorzaak is nooit meegedeeld.

Momir Talic stierf in 2003 terwijl hij tijdelijk werd vrijgelaten voordat zijn proces eindigde. Talic’s arrestatie (voor uitlevering aan ICTY) vond destijds plaats in Wenen – waar hij een conferentie bijwoonde van de Moslim-Croatische Federatie. Tijdens een ochtendpauze werd hij op het kantoor van het hoofd van de Oostenrijkse militaire academie (de organisator van het evenement) uitgenodigd. Talic dacht dat het een gebaar van gastvrijheid was, zodat hij niet in de gang zijn koffie hoefde op te drinken. Hij werd evenwel meteen gearresteerd door de Oostenrijkse politie, vanwege een dagvaarding van het ICTY. ’s Avonds om 21.00 uur zat hij al vast in Den Haag,

Rasim Delic, de voormalige commandant van het hoofdkwartier van het Bosnische leger, ABiH, die drie jaar gevangen zat. Hij stierf aan longkanker.

Mehmed Alagic, voormalig commandant van het Derde en Zevende Korps van het Bosnische leger, ABiH, stierf in 2003 aan een hartinfarct, voordat zijn proces voor misdaden in het centrum van Bosnië eindigde.

Djordje Djukic, een voormalig lid van het hoofdkwartier van de VRS, was ook een beklaagde die in 1999 tijdens een tijdelijke invrijheidstelling stierf. Aan kanker, uiteraard.

Volgens Sputnik zijn veel van genoemde getuigen vermoord – ondanks het programma voor getuigenbescherming van het ICTY. Het is een bewering die wij niet kunnen staven.

Opmerkelijk is dat in verband hiermee Dusan Dunjic, kroongetuige voor de verdediging van de bevelhebber van de Bosnische Serviër Ratko Mladić, in het Crown Plaza Hotel in Den Haag op 22 oktober 2015 dood werd aangetroffen – juist op de dag dat hij een getuigenis moest afleggen.

Het tribunaal in Den Haag heeft toen meegedeeld dat de generaal door “natuurlijke oorzaken” gestorven was, maar advocaten hebben verklaard dat Dunic volkomen gezond was geweest en zich nooit over zijn fysieke toestand had beklaagd. Er zijn ook tegenstrijdige verklaringen afgelegd over hoe Dunjic’s lichaam werd aangetroffen – de één zegt dat hij in een stoel zat, terwijl iemand anders verklaard heeft dat hij op de vloer lag.

Een heel verhaal, en de vele gevallen van kanker en hartfalen zullen ongetwijfeld kloppen, maar als er in Rusland tijdens een rechtszaak zóveel betrokkenen zouden zijn overleden, zou het Westen er dan over gezwegen hebben en niet hebben gezegd dat het allemaal wel èrg toevallig is?

Lees ook eens verder bij de bron: Stop de Bankiers