Is een stiekem gemaakte verborgen camera opname bruikbaar als bewijs? Wie veel Amerikaanse rechtbankseries kijkt, weet het antwoord: nee. Maar het Nederlands (burgerlijk) recht werkt anders, zo blijkt maar weer eens uit een recent vonnis waarin dergelijke verborgencamerabeelden gewoon als bewijs gebruikt mochten worden.
De werknemer was op staande voet ontslagen wegens (zo te lezen) het vernielen van computersystemen en ander ongepast gedrag. Dit was (grotendeels) vastgesteld door beelden van een verborgen camera. De aanwezigheid van de camera of zelfs maar de mogelijkheid van verborgencameratoezicht was niet gemeld, en ook een reglement was er niet. Een klassiek geval van hoe het niet moet met cameratoezicht op het werk.
Kan de werknemer zo dat bewijs van tafel krijgen, en vervolgens zijn staandevoetje ongedaan maken? Nee: Echter, de omstandigheid dat de camerabeelden onrechtmatig zijn verkregen, brengt niet zonder meer mee dat die beelden in deze zaak buiten beschouwing moeten blijven en niet als bewijs mogen worden gebruikt.
Bewijs in rechtszaken tussen burgers onderling is eigenlijk zelden tot nooit onrechtmatig. Ook niet bij privacyschendingen. De Hoge Raad oordeelde al in 1987 dat voor uitsluiting van bewijs sprake moet zijn van een “rechtens ontoelaatbare inbreuk op de privacy, zulks op basis van bijkomende omstandigheden die deze conclusie rechtvaardigen”. Oftewel: een inbreuk op zich is niet genoeg, het moet wel een hele erge zijn.
Ik weet dat mensen moeite hebben met deze uitspraak, want zo keur je impliciet dus strafbaar handelen goed. Je beloont mensen door hun illegaal verkregen informatie te gebruiken. Maar ik zie het anders: de informatie toont de waarheid aan, en daarom moet deze gebruikt worden. Anders krijg je van die rare situaties uit het Amerikaanse recht dat je wéét dat iemand fout zat, maar het bewijs van tafel moet en daardoor de zaak stuk. Nee, dan liever de werkgever een boete laten betalen lós van de status als bewijs. Zo worden beide partijen gestraft.