Met de komst van de Nationale Politie zagen gemeenten hun agenten verdwijnen. De ‘boa’ brengt het gezag weer terug op straat….
…Als het hard waait, stapt hij in zijn jeep en duikt hij de wijken in. Altijd draagt hij de korte wapenstok bij zich. En handboeien, pepperspray en een kogelwerend vest. Hij is daartoe bevoegd en krijgt er training voor. Net als een agent. Maar Arnoud, 48 jaar, is geen agent. Hij is in dienst van de gemeente. Als „boa”, buitengewoon opsporingsambtenaar, de enige in Schijndel.
Gemeenten willen meer handhavers zoals Arnoud. Boa’s die het nodig hebben – er zijn vele typen, van parkeerwachter, stadswacht tot ov-controleur – zouden meer training, meer geweldsmiddelen en meer bevoegdheden moeten krijgen. Ze zouden met de politie moeten samenwerken „op basis van gelijkwaardigheid”, schreef de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) onlangs aan de minister van Veiligheid en Justitie.
De oproep van gemeenten is een nieuwe stap in de strijd om het gezag in de openbare ruimte.
Arnoud ondervond de emancipatie van de buitengewoon opsporingsambtenaar, als functie verankerd in de wet sinds 1994, letterlijk aan den lijve. De gemeente Schijndel stelde hem in 2001 aan als boa vanwege klachten over hondenpoep. Al snel kreeg Arnoud ‘parkeerbeheer’ erbij, ‘milieu’, ‘overlast’, ‘jeugd’, ‘horeca’, ‘huisuitzettingen’. Hij kreeg opsporingsbevoegdheden, volgde een trits opleidingen, van agressietraining tot wijkgericht werken, ontving een officieel boa-uniform en de bewapening aan zijn gordel groeide mee. Op patrouille ruilde hij zijn eigen auto in voor een jeep met officiële ‘striping’ van de VNG.
Hij is nu een van de ruim 25.000 boa’s in Nederland. Ter vergelijking: de politie telt ruim 50.000 fte’s. De beveiligingsbranche, de derde speler die dingt om het gezag in de openbare ruimte, zo’n 30.000. Een waaier aan functies en tenues in de openbare ruimte is het gevolg. Politieagenten, gemeentelijk boa’s, particulier beveiligers en, om het nog ingewikkelder te maken, particulier beveiligers die als boa worden ingehuurd door gemeenten.
De burger snapt er weinig meer van, zo blijkt uit onderzoek dat criminologen Eric Bervoets en Ben Rovers vandaag op de ‘dag van de boa’ in Ede presenteren. Is een boa dienstverlener, handhaver, toezichthouder? ‘Neppolitie’ wordt hij op straat soms genoemd. In de grote steden is de associatie van stadswacht als „werkloze met een Melkertbaan” een hardnekkige.