De zomer is voorbij, de herfst laat zich redelijk gelden, maar daarna wordt het spannend. Wat voor winter mogen we verwachten, en dan bedoel ik niet de klimatologische winter maar een winter die wordt bepaald door een pandemie.
Het coronavirus hield ons in de zomer flink bezig nadat we vanuit een plotselinge lockdown in maart weer langzaam ontwaakten. Een nationale discussie brak los. Op straat, in de kroeg en op de terrassen maar vooral in de praatprogramma’s bij onze staatsomroepen. De ene na de andere viroloog en praatgrage wetenschappers kwamen hun zegje doen. Het nieuwe nationale debat was geboren.
Ineens waren we met 17 miljoen virologen betrokken bij een de nieuwe studierichting “viropandelogie.” Werkelijk alle wetenschappelijke begrippen en praktische ervaringen werden op één hoop gegooid en door elkaar gehusseld. De NL-bevolking volgde ongevraagd ’s avonds wat bijlessen onder leiding van Eva Jinek en de presentatoren van OP1.
Het ziet er niet goed uit
Zo meteen gaan we de winter in en staan we in de rij voor de griepprik. Nog niet voor covid-19, terwijl de aantallen besmettingen dramatisch toenemen. Niet allemaal ziek maar wel verspreiders van een gevaarlijk virus voor een (klein) deel van onze bevolking. Via het nationale debat zijn we het er over eens dat we alleen in saamhorigheid daar wat aan kunnen doen. Uiteindelijk beslist ons kabinet en kunnen we daarover debatteren in de Tweede Kamer, bij OP1 en bij Jinek. Ook op het Binnenhof waar elke dag meer demonstranten komen om te protesteren tegen het beteugelende overheidsbeleid.
Het protest neemt toe naarmate we langer verblijven in een onzekere periode en de verwachtingen over de nabije toekomst uiterst somber worden nu de aantallen ziekenhuisopnames dramatisch toenemen. Waar gaat dit heen? Behalve het protest neemt ook de angst onder de bevolking toe. Mensen blijven weer thuis en de kroegen en terrassen blijven op een enkele koffieleut na nagenoeg leeg. Hetzelfde beeld zien we in de winkelstraat. Winkeliers klagen weer over een dalende omzet terwijl de algemene verwachting is dat nog meer beteugelende maatregelen volgen. Het ziet er niet goed uit.
Wibra gaat sluiten
We kunnen geen krant openslaan of we lezen berichten over winkels die moeten sluiten. Theaters, schouwburgen, bioscopen, kleine horecazaken, evenementenbureaus, reisorganisaties, de luchtvaartbranche en noem maar op verkeren in een mineurstemming. De stemming wordt er niet beter op als we de krant openslaan. Of zoals ik zelf doe, het internet afstruin naar de laatste nieuwtjes.
Daarin lees ik bijvoorbeeld dat de Wibra haar winkels sluit in België. Men hoopt op een doorstart van een aantal winkels. Het geeft te denken omdat meer winkelketens met omzetdalingen worden geconfronteerd. Kan niet anders. Consumenten zijn doodsbenauwd en houden de hand op de knip. Broodnodige spullen worden online besteld maar het geld wat overblijft gaat massaal naar de spaarrekening.
Wat doen de banken
Banken zitten daar niet echt op te wachten in dit vreemde omgekeerde monetaire tijdvak. Het rente-verdienmodel van de banken is namelijk weg. Ze worden opgehitst door de ECB om hun overtollig saldo vooral voor een lage rente uit te lenen. Echter durven ondernemers in onzekere tijden nauwelijks nog te investeren. Daarom blijven banken met ons geld zitten en betalen ze een strafrente aan de centrale bank waarvoor inmiddels al weer een korting is geregeld. Idiote maatregelen die duiden op paniek bij de bankiers die niet meer weten hoe te handelen. Ach ja, wij spaarders ontvangen al geen rente meer. We houden meer over door corona dus groeien doet ons saldo wel. Oké, niet bij iedereen natuurlijk. Er zijn namelijk mensen die hun baan kwijt raken.
De HEMA
De Telegraaf kopte met een artikel waarin werd gemeld dat de forse stijging van ontslagaanvragen nog maar het begin is: https://www.telegraaf.nl/financieel/2041872200/forse-stijging-ontslagaanvragen-pas-begin We kunnen de borst nat maken. Achter de coulissen stijgt de spanning rondom de Hema. Hoe staat het er bij. Gaat deze winkelketen het redden of zal een tweede coronagolf de boel doen omvallen. Zou een dramatisch beeld geven in onze winkelstraten. Wat is een binnenstad zonder Hema. Er is al geroepen om extra overheidssteun te bieden vanwege de enorme schuld van 750 miljoen.
Er vinden gesprekken plaats waarbij het Ministerie van Economische Zaken bemiddeld om een gedeeltelijke kwijtschelding van de schuld voor elkaar te krijgen. Ik waag te betwijfelen of dat kans van slagen heeft. Keiharde investeerders denken anders dan de klanten van de Hema. Trekken hun geld terug, nemen hun verlies en zoeken een ander slachtoffer die ze kunnen uitknijpen. De winkelketen lijkt ten dode opgeschreven tenzij corona doodvriest in een strenge winter.
Uithuilen
Ondanks dat ik de Hema niet zou willen missen ben ik geen voorstander van staatssteun. Waar is dan het einde. De KLM, die als nationale trots te boek staat, moest ook al geholpen worden met 4 miljard. Zo zijn er veel grote bedrijven en winkelketens waar we trots op zijn en die van prominent belang zijn, maar staatssteun zou concurrentievervalsing zijn. Op die manier kunnen wij belastingbetalers telkens weer opdraven om een winkelketen of bedrijf overeind te houden. We dragen momenteel al volop bij via de NOW-regeling(Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid). De rekening daarvan volgt in de komende jaren. Laten we ons belastinggeld alstublieft alleen gebruiken voor de Zorg, Onderwijs, Veiligheid, Infrastructuur, enzovoort. Laten we ons niet verleiden te investeren in onrendabele verlieslijdende ondernemingen. Laten we uithuilen en opnieuw beginnen.
Interen en bewapenen
Eenmaal moeten we interen op onze eigen reserves die we hebben aangelegd voor noodgevallen. Wachten totdat de herfststorm voorbij is, tot de strenge winter voorbij is en corona is doodgevroren. Schijnt alleen te lukken door ons gedrag massaal aan te passen. Of we willen of niet. De discussies bij OP1 en bij Jinek helpen niet. Eens in de zoveel jaren worden we overvallen door natuurgeweld of een pandemie. Een aardbeving, een orkaan, of een pandemie, ze hebben één ding gemeen.
Ze veroorzaken schade waarvan bekend is dat het ooit zal gebeuren. Daarvoor kunnen we ons wapenen maar we moeten rekening houden met onvoorspelbaar gedrag van de vijand. Ook menselijk gedrag is onvoorspelbaar, net zoals het natuurgeweld. Het aanleggen van reserves is altijd een aanbeveling in noodsituaties. Waarvoor hebben we ooit de bank opgericht? Exact, om ons gespaarde geld veilig te bewaren voor wanneer we het nodig hebben. Voor onverwachte uitgaven en noodgevallen.
Van contant naar digitaal betaalgemak
Is het nu een toeval dat we collectief “onze” banken hebben overladen met onze opgepotte reserves? Vast niet. Ik zie nu de bui al hangen. We hebben massaal ons geld ingeleverd bij de systeembanken die onder controle staan van centrale banken. Mag u raden wat ze er mee gaan doen. Ik geef vast een voorzetje. Een rentevergoeding ontvangen we niet meer. Zie de enorme schuldenberg in de verte. Wel eens gehoord van schuldkwijting?
De banken hebben de sleutel voor de oplossing in handen. De digitale sleutel wel te verstaan. Gaat makkelijker dan ooit als we geen beschikking meer hebben over contant geld. Daar werkt corona hard aan mee, we betalen massaal met de pinpas. Het is een kwestie van een paar muisklikken. Schulden op de balans tegenover de vorderingen. Klik, klik en een mailtje naar de rekeninghouders en schuldeisers. Het digitale gemak dient de mens. Kwestie van tijd, we kunnen er op wachten.
Lees verder bij de bron: Columns van Gerrit Welbergen
