De vluchtelingendeal van 2016 tussen de EU en turkije heeft als doel om migratie naar europa te beperken, om mensensmokkel en mensenrechtenschendingen tegen te gaan, en om te voorkomen dat vluchtelingen sterven bij de overtocht.
Met de deal stemde Turkije in om illegale vluchtelingen uit Griekenland terug op te nemen. Voor elke vluchteling die naar Turkije wordt teruggestuurd neemt de EU één Syriër op die in aanmerking komt voor asiel in Europa.
Daarnaast kreeg Turkije van de EU 6 miljard dollar en de belofte dat de toetredingsgesprekken tot de Europese Unie zouden worden hervat.
De deal zorgde voor minder aankomsten, maar het systeem hapert. Hierdoor moeten vluchtelingen maanden, soms jaren in opvangkampen blijven alvorens hun asielprocedure is afgerond. Om sneller asielzoekers te kunnen terugsturen verstrengde de nieuwe conservatieve regering van Griekenland de asielwetten: wie afgewezen wordt kan enkel nog beroep aantekenen met de hulp van de advocaat en moet bepaalde documenten kunnen voorleggen.
Wie de wetten niet kent of hier geen geld voor heeft zal sneller worden gedeporteerd. Volgens hulporganisaties ondermijnt dit het recht op asiel.
Daarnaast stelt Human Rights Watch dat Griekenland illegale push-backs organiseert van vluchtelingen die vanuit Turkije de grens met Griekenland zijn overgestoken. Deze push-backs zouden gepaard gaan met illegale detentie, foltering en mishandeling. Volgens Der Spiegel werden er zo op een jaar tijd 60.000 migranten illegaal naar Turkije gedeporteerd.
Het aantal vluchtelingen dat in Griekenland binnenkomt neemt weer toe. Eind 2019 registreerde Griekenland het hoogste aantal nieuwkomers sinds de deal in voege trad in 2016.
Welkom in Europa …
“Welcome” zeggen de bewoners van Moria me een voor een. Achter hun lachende gezichten gaat een harde realiteit schuil … Heb je het koud? Wil je mijn handschoenen lenen? Wil je thee … Kindjes lopen op flipflops rond, terwijl ik sta te rillen met mijn jas en winterschoenen aan.
Zodra de zon verdwijnt, waait een ijzige wind door het tentenkamp. De 19.000 vluchtelingen in Moria leven in mensonwaardige omstandigheden. De voormalige legerkazerne was voorzien voor 3.000 personen en omringd door betonnen muren en prikkeldraad. Het kamp barst uit zijn voegen. In de olijfgaarden errond staan honderden tentjes in wat men ”the jungle” noemt. Hier zijn zo goed als geen voorzieningen.
Het grootste deel van de bewoners komt uit Afghanistan (70 procent) en syrië (13 procent). Een kwart van de vluchtelingen is vrouw en 42 procent is kind waarvan meer dan 7 op 10 jonger zijn dan 12 jaar. 17 procent van deze kinderen is gescheiden van familie en uiterst kwetsbaar.
Elke dag in Moria is een kans om een nieuw trauma op te lopen, zegt Angela Modarelli van artsen zonder grenzen. Je staat er uren in de rij voor eten. Er zijn te weinig toiletten en douches. De tenten zijn niet voorzien op de kou en staan in de modder. Het vuil hoopt zich op en overal lopen ratten. Er breken ziektes uit. Er is een groot gebrek aan medische hulp.
Het ziekenhuis van Mytilene moet patiënten weigeren. Vele van deze mannen, vrouwen en kinderen zijn getraumatiseerd en op zoek naar veiligheid. Automutilaties en zelfmoordpogingen bij kinderen komen steeds vaker voor als reactie op deze onhoudbare situatie.
Volgens Human Rights Watch moet er onmiddellijk iets gedaan worden aan deze onveilige situatie. De Griekse overheid verwacht meer dan 100.000 nieuwe vluchtelingen in 2020. Ze heeft verbetering beloofd maar niets verandert.
Waar zijn onze mensenrechten? Waar is de Europese Unie? Waarom wordt er niets gedaan om deze humanitaire crisis op te lossen.